Makelaarskantoor (1633)

Het 'Makelaers Comptoir' is in 1633 gebouwd in opdracht van de 'overlieden' van het gilde der makelaars en was tot voor kort nog in eigendom van de rechtsopvolgers van het gilde, 'de commissarissen, administrerende de bezittingen en inkomsten van het voormalige makelaarsgilde'. Het Makelaarskantoor behoort met het vlakbij gelegen Korenmetershuisje op de Nieuwezijds Kolk en het Wijnkopersgildehuis in de Koestraat tot de enige gildehuizen die in Amsterdam bewaard zijn gebleven. Makelaars waren tussenpersonen die niet alleen in onroerende maar ook in roerende goederen, zoals tropische producten, koffie en graan, overeenkomsten sloten tussen koper en verkoper. In 1612 werd het makelaarsgilde opgericht en werd bepaald dat beëdigde makelaars tijdens een handelstransactie in het vervolg een makelaarsstafje met stadswapen moesten tonen; enkele hiervan worden nog in het kantoor bewaard. Vanaf 1613 zetelde het gilde in het voormalig woonhuis van specerijenhandelaar Hendrick Opmeer aan de Nieuwezijds Voorburgwal. Na een aantal jaar werd besloten het huis af te breken en op deze plaats een nieuw gildehuis te bouwen. Op 5 maart 1633 ging de eerste paal de grond in; op 1 november 1634 was het gebouw gereed. Het gebouw waarvan het ontwerp wordt toegeschreven aan de timmerman Peter Mychielsen, is een fraai voorbeeld van de Hollandse renaissance stijl. Karakteristiek zijn de rode bakstenen gevels gesierd door natuurstenen banden en decoraties. Vooral de trapgevel is naar het voorbeeld van het architectuurboek van Vredeman de Vries, rijkelijk gedecoreerd met klauwstukken, rolwerk en siervazen. De ingangspartij bestaat uit een stoep met een dubbele deur omlijst door een Ionisch poortje met gebogen fronton; hierboven is een cartouche geplaatst met het bouwjaar van het gildehuis. Opmerkelijk is dat het makelaarsgilde na elke 100 jaar liet renoveren. In 1739 vond de eerste restauratie plaats. Een eeuw later, in 1836, werd de trapgevel vervangen door een ongedecoreerde klokgevel en de rode baksteen geolied in een donkerbruine kleur. In 1937 volgde een derde verbouwing waarbij volgens de toen geldende restauratiedenkbeelden werd gekozen voor een reconstructie van de oorspronkelijke toestand. Architect Jan de Meijer (1878-1950) nam voor zijn ontwerp een tekening van Gerrit Lamberts uit 1817 als uitgangspunt. Ook werd het opschrift boven de deur 'Soli Deo Gloria' – alleen tot eer van God - veranderd in 'Vrijheid is voor geen geld te koop'. Het Makelaarskantoor heeft nooit een andere eigenaar gehad. Daardoor is in het overigens bijzonder goed bewaard gebleven interieur nog een groot deel van de inventaris van het gilde aanwezig. Onderhandelingen met de laatste commissaris van het gilde, de heer R. Kuylman, en de Vereniging Hendrick de Keyser hebben ertoe geleid dat het gebouw binnenkort weer wordt opgeknapt; de nieuwe bestemming is nog onbekend. BRON : http://www.bmz.amsterdam.nl/adam/nl//groot/nzvb75.html Groet Nick