Een statief kopen? Hier moet je op letten

Dit artikel is onderdeel van een grotere cursus. Wil je meer weten over hoe je jouw statief het beste inzet? Bekijk hier de gehele Zoom Academy Cursus Werken met Statieven. 

In vogelvlucht: de aandachtspunten

• Welke budget heb ik?
• Wil ik één of drie poten?
• Hoe groot mag het statief ingeschoven zijn?
• Hoe hoog moet het statief uitgeschoven zijn
• Wil ik laag bij de grond fotograferen met statief?
• Wat voor gewicht kan/wil ik dragen?
• Wat voor gewicht moet het statief kunnen dragen?
• Welk materiaal wil ik?
• Poten: rubberen voetjes of spikes?
• Wat voor kop zit/past erop?

Prijs

De prijs is een eigenschap waar je niet omheen kunt. Je kunt het met statieven zo gek maken als je zelf wilt, maar het is wel verstandig om alvast een budget in je hoofd te hebben. Prijzen lopen namelijk uiteen van een paar tientjes tot ver boven de duizend euro. Een budget beperkt de hoeveelheid modellen, wat de zoektocht er alleen maar makkelijker op maakt.

Maar wees ook weer niet té zuinig. Een statief koop je voor het leven. Het zou zonde zijn als later blijkt dat je toch beter iets meer had kunnen uitgeven. Houd niet alleen rekening met apparatuur die je nu hebt, maar ook met wat je in de toekomst denkt te gebruiken.

Drie poten of 1 poot

Zoals je in het vorige hoofdstuk al hebt geleerd, is een tripod stabieler maar is een monopod makkelijker en sneller in het gebruik. Vanwege de uitgebreidere creatieve mogelijkheden is een driepootstatief toch de favoriet van veel fotografen.

Formaat

Statieven zijn er in allerlei vormen en maten. Het formaat en de afmetingen zijn met name van belang wanneer je een statief vaak meeneemt en je te maken hebt met beperkte vervoersruimte. De vraag is dus hoeveel ruimte jij beschikbaar denkt te hebben wanneer je het statief bijvoorbeeld meeneemt op vakantie. Sommige statieven zijn ingeschoven een stuk kleiner en handzamer dan andere, iets om op te letten bij de aanschaf.

Maximale werkhoogte

De maximale werkhoogte is idealiter op ooghoogte van de persoon die het statief gaat gebruiken, liefst hoger. Zet je een statief bijvoorbeeld neer op een helling en sta jij op de verhoging achter je statief, dan zul je alsnog moeten bukken. Werken op ooghoogte is nu eenmaal het prettigst, zeker als je voor langere tijd achter het statief staat. Of je met werken op ooghoogte ook in alle gevallen de beste compositie krijgt, zul je zelf moeten beoordelen.

Minimale werkhoogte

Let verder op de minimale statiefhoogte. Want als je product- of macrofoto’s maakt of een reflectie op een meertje vastlegt, wil je meestal niet zo hoog mogelijk, maar juist zo dicht bij de ondergrond komen als maar kan. Voor de minimale werkhoogte schuif je allereerst de drie poten volledig in, net als de middenkolom. Aanvullend kun je bij sommige statieven de poten onder meerdere hoeken opstellen. Doordat de poten dan stapsgewijs verder naar buiten komen te staan, zakt jouw camera nog meer omlaag.

Soms moet je nu wel de middenkolom een stukje omhoogschuiven of (deels) verwijderen, omdat deze anders tegen de ondergrond stoot. Statiefpoten met een verstelbare hoek zijn ook ideaal om bijvoorbeeld nog net over een diepe kuil of een plas met viezigheid te reiken. Ze komen eveneens van pas op oneffen terreinen en als je tussen obstakels werkt.

Een veelgebruikt alternatief is dat je de middenkolom kunt omdraaien, waarna de camera tussen de poten onder de statiefbasis hangt. Hiermee kun je zelfs tot vlak boven de ondergrond komen. Nadeel is wel dat je het toestel nu ondersteboven moet bedienen.

Gewicht

Dan speel het gewicht een rol: een zwaarder statief is vaak stabieler, maar heeft als nadeel dat het minder prettig is om de hele dag mee rond te sjouwen. Het is zaak een gulden middenweg te vinden tussen stabiliteit en vervoersgemak, probeer gewoon eens uit in de winkel hoe zwaar een statief nou eigenlijk is en of deze nog prettig voor jou te tillen is. Bij sommige modellen heb je een haakje onder de kop zitten, waar je bijvoorbeeld een tas aan kunt hangen om het statief te verzwaren en dus stabieler te maken.

Draagkracht

Een belangrijk aandachtspunt is de maximale draagkracht. Een statief met een maximale draagkracht van twee kilo kun je nu eenmaal niet gebruiken om een zware telelens met dito camerabody te stabiliseren. Idealiter kan een statief meer dan het dubbele dragen van wat je op het statief bevestigt. Dit komt de stabiliteit namelijk enorm ten goede. Houd hierbij niet alleen rekening met het gewicht van je objectieven en camera’s, maar ook met de statiefkop en de accu in de camera. En vergeet ook niet om alvast in te calculeren welke toekomstige aankopen je met dit statief wilt gebruiken.

Materiaal: aluminium of carbonfiber

Er zijn tegenwoordig prima aluminiumstatieven te koop die gunstig geprijsd zijn. Weersta wel de verleiding om er eentje van een paar tientjes te kopen. Je kent ze misschien wel: die met een zwengeltje om de middenkolom uit te draaien en een op het eerste oog indrukwekkende statiefkop met allemaal knopjes en handgrepen. Die echter bij nader inzien volledig van kunststof zijn gemaakt en vooral erg veel wiebelen. Geef liever wat meer uit en koop een degelijk statief van een gerenommeerd merk – daar heb je veel meer én langer plezier van. Denk aan merken als Benro, Cullmann, Gitzo, Leofoto en Manfrotto.

Statiefpoten van carbonfiber maken een statief lichter, steviger en minder gevoelig voor trillingen. Mocht jij of iemand anders per ongeluk het statief aanraken, of de wind of een passerende vrachtwagen zorgt voor vibraties, dan wil je natuurlijk niet dat dit jouw camera in beroering brengt. Dus hoe meer een eventuele trilling gedempt wordt, hoe beter het is. Verder voelt carbonfiber niet zo koud aan. Aluminiumpoten worden vooral in de winterperiode steenkoud, dus dan is het prettig als minstens één statiefpoot van een schuimlaag is voorzien. Statieven van carbonfiber zijn alleen wel een stukje duurder.

Houten statieven bestaan ook nog. Althans: statieven met poten van hout. Hout absorbeert trillingen heel goed, voelt behaaglijk aan en heeft weinig last van temperatuurschommelingen. Zulke statieven zijn wel een stuk forser.

Pootjes

Statiefpoten hebben vaak rubberen voetjes, om te voorkomen dat de poten wegglijden op een gladde ondergrond én om te voorkomen dat je wellicht krassen maakt op een vloer of tafelblad. Bij een zachte bodem kun je kiezen voor spikes om jouw statief muurvast neer te zetten. Denk aan een grasveldje of andere begroeide ondergrond. Soms haal je de rubberdopjes weg om deze spikes tevoorschijn te toveren.

Op zandgrond steek je de spikes eventueel door een schijfje, zoals een oude cd of dvd, om te voorkomen dat de poten steeds dieper wegzakken. Ook als je ergens een modderige ondergrond tegenkomt, is dat een uitkomst. Water- en zandbestendige statiefpoten zijn in dit soort situaties wel zo handig, en ook eenvoudiger schoon te maken. Met een statief dat ook nog bestand is tegen zeewater voorkom je zelfs corrosie.

Zachte handgreep

Een detail waar je nogal snel overheen zult kijken, is een zachte handgreep op de poten van het statief. Je zult je afvragen waar dat dan weer voor nodig is, maar na een dagje het statief te hebben rond gesleept op de schouder, wordt dat pijnlijk duidelijk. Deze zachte padding ligt een stuk prettiger op de schouder. Daarnaast is er nog een extra voordeel wanneer je in de kou werkt. Een statief kan door en door koud worden als het buiten fris is en dan is het wel zo prettig als je daar weinig last van hebt door de lekker zachte en stukken warmere handgrepen.

Losse of vaste kop

Er bestaan statieven met een vaste en verwisselbare kop. Een vaste kop is geen probleem als je altijd met één type statiefkop werkt, maar vaak is het toch wel prettig als je kunt wisselen. Zo leent de ene kop zich beter voor landschapsfotografie en zijn andere koppen meer geschikt voor een grote telelens.

Schroefdraad

Let ook goed op de bevestigingsmogelijkheden. Zo heb je verschillende maten schroefdraad en het is natuurlijk niet handig als je thuis merkt dat jouw camera of lensgondel niet op je nieuwe statief past. Er zijn kleinere en grotere schroefdraadmaten beschikbaar, waarbij je met een tussenstukje van de kleinere variant een grotere kunt maken.

Zoom Academy

Dit artikel komt uit de volledige Cursus Werken met Statieven in Zoom Academy. Hierin leer je alles over het hoe en waarom van statieven en nog veel meer.

Zo leer je onder andere:

• Waarom fotografen een statief gebruiken
• Alles over verschillende statieven en hun verschillende eigenschappen
• Over het onderhoud en gebruik van je statief

Bekijk hier de volledige Cursus Werken met Statieven.