Wil je veel meer leren over bewerken in Lightroom? Volg dan onze Zoom Academy cursus Lightroom Encyclopedie 2023, of bekijk onze livestream waarin we de nieuwste functies in Lightroom 2023 uitleggen en laten zien.
Onze rondgang door het Overijsselse Hasselt leverde talloze foto’s op, van de mooie grachtjes, de historische kerk tot aan de smalle straatjes met hun karakteristieke huizen. Om zo veel mogelijk van de stad in onze foto’s te vangen, maakten we gebruik van onze groothoeklens. Dikwijls lagen we plat op de buik om alles vast te kunnen leggen en om wat extra diepte in onze foto’s te leggen. Maar al snel ontdek je dan het nadeel van die prachtige groothoekopnames: vertekening! De gebouwen lijken voor elkaar te buigen en veel van de onderwerpen lijken uit het lood te gaan staan. Maar ach, wat maakt het uit? In Lightroom Classic kunnen we dat soort vertekeningen snel en eenvoudig repareren.
Download raw-bestand
Je kunt dit raw-bestand (genaamd Stadsgezicht.dng) downloaden via www.kwikr.nl/stadsgezicht om alle stappen direct te volgen.
Aan de slag met de panelen
Die scheve gebouwen vallen al snel op. Een onvolkomenheid die zich perfect laat corrigeren in het hoofdpaneel van deze workflow: het paneel Transformatie. Laten we gaan kijken hoe we dit hands-on met de Upright-tool kunnen aanpakken. Als snel zal blijken dat de gebouwen in een perfect keurslijf staan. Als we die reparatie doorgevoerd hebben, kunnen we nog kijken of we de kleuren in de foto kunnen aanpassen met het paneel Kalibratie. Zo zal deze workflow resulteren in minimale aanpak, waarbij de werkelijkheid van onze voorstelling niet in het geding komt. Sterker nog: we brengen de foto juist terug naar de werkelijkheid van het moment waarop we de foto namen.
Standaardaanpassingen
Voordat we aan de slag gaan met het paneel Transformatie, ontkomen we er niet aan eerst onze basisaanpassingen te doen. Zoals we dit vaker hebben gedaan, gaan we naar het paneel Standaard aan de rechterzijde van het scherm in de module Ontwikkelen. Dit paneel zal na alle eerdere workflows geen verrassingen meer voor je hebben.
Breng de schuif bij Contrast naar een waarde van +33. Schuif daarna ook de schuif bij Belichting een stukje omhoog. Kies voor een waarde van +0,30. De details in de lichte delen en de donkere delen van de foto verbeteren we door de schuif bij Hooglichten naar een waarde van -100 te brengen en de schuif bij Schaduwen naar een waarde van +100. De overige schuiven in het paneel Standaard laten we ongemoeid.
Terug in het lood
Nu we de standaard aanpassingen hebben gedaan in het paneel Standaard is onze volgende stap ons hoofddoel te bereiken: het rechtzetten van de gebouwen. Doordat we laag bij de grond hebben gefotografeerd met onze groothoeklens, is er vertekening ontstaan. Dat is vrijwel altijd het geval als we van laag naar hoog onze compositie kiezen. Maar uiteraard is dit geen enkele probleem voor Lightroom Classic. Ga naar het paneel Transformatie en open dit door op het woord Transformatie te klikken.
Boven in het geopende paneel zie je een aantal tabbladen. Via deze tabbladen kun je automatisch verschillende vormen van vertekening repareren. Je kunt ermee experimenten door op enkele van deze tabbladen te klikken. De meest voor de hand liggende is het tabblad Automatisch. Lightroom Classic analyseert de foto en maakt op basis van de constateringen automatisch een correctie en probeert zo goed mogelijk het een en ander recht te zetten. En dat gaat meestal verrassend goed, maar foutloos is het niet. Wil je zelf alle controle hebben en het maximale uit je correcties halen, dan is het beter om de tabbladen te vergeten en zelf handmatig de correctie te doen met een speciale tool binnen het geopende paneel: de Upright-tool.
Upright-tool gebruiken
De Upright-tool is te activeren door op het symbool linksboven in het geopende venster te klikken, direct linksboven het woord Uit. Het symbool herken je aan een paar lijnen. In plaats daarvan kun je ook gebruik maken van de toets combinatie Shift+T. Een derde methode is door te klikken op het tabblad Met hulplijnen. Activeer de tool Upright.
Nu je de Upright-tool geactiveerd hebt, is het tijd het instrument zijn werk te laten doen. Hiertoe moeten we in onze foto aangeven wat recht hoort te staan. Dit doen we door middel van het trekken van lijnen over de scheve onderwerpen in onze foto.
Beweeg je muisaanwijzer naar de afbeelding. Druk nog niet de muistoetsen in. Je ziet nu je in je afbeelding staat, een kruisje. Dat is de plek waar je bent. Daarbij krijg je een vierkant te zien met een flinke vergroting van de huidige locatie van je muisaanwijzer. Zo weet je exact waar je bent.
Nu is het tijd om lijnen te trekken langs scheve delen in je foto, die in werkelijkheid recht stonden. De eerste lijn die we trekken is langs het kozijn van het huis aan de rechterkant van je foto. Ga met je muisaanwijzer op de scheiding staan tussen kozijn en muur. Zodra je je startpunt hebt gevonden, druk je je muisknop in en houd je deze ingedrukt. Trek nu een lijn langs het kozijn. Zorg dat je eindpunt ook nu weer de scheiding tussen muur en kozijn is. Laat je muisknop los. Hiermee is de eerste lijn getrokken.
Lightroom heeft altijd minimaal twee lijnen nodig om een correctie te kunnen uitvoeren. De tweede lijn die we trekken is aan de linkerzijde van onze foto. Zoek een plek met je muisaanwijzer op de aansluiting tussen de ruit en het kozijn van het huis links. Kijk weer goed in je vergrootglas om te zien of je goed zit.
Startpunt gevonden? Dan trekken we de tweede lijn met ingedrukte muisknop. Volg het kozijn en eindig wederom op de scheiding tussen glas en kozijn, ergens onderaan dat gekozen raam.
Zodra je de tweede lijn hebt getrokken en je je muisknop loslaat, zal Lightroom Classic zijn werk gaan doen. Op basis van de twee gekozen lijnen wordt berekend wat de correctie zou moeten zijn. Zodra de berekening klaar is, wordt de correctie doorgevoerd. Je foto wordt rechtgezet. Is het niet magisch?
Witte vlakken
De foto is rechtgezet! In ieder geval, deels. Wat wellicht het meest opvalt, is dat je afbeelding na het rechtzetten mogelijk witte vlakken vertoont. In ons voorbeeld zie je die witte vlakken links en rechts onderin de foto ontstaan. De reden hiertoe is dat de foto door zijn correctie gedraaid en gekanteld wordt. Hiermee vallen er dus stukken weg. Lightroom vult dit in met wit. Wil je van die vlakken af en simpelweg je uitgesneden foto overhouden? Zet dan een vinkje bij Uitsnijden behouden. Dit kun je doen onder in het geopende paneel Transformatie, direct onder de beschikbare schuiven.
Correctie tot in perfectie
Als je de stappen allemaal juist hebt uitgevoerd, beschik je nu over een bijgesneden foto, die behoorlijk recht staat. Maar de correctie kan nog een graadje beter. Verticale lijnen staan recht, maar kijk eens goed naar het huis links. De horizontale lijnen buigen naar beneden toe. We kunnen onze correctie nog wat verder verbeteren.
We hebben tot nu toe twee lijnen getrokken. Het maximum is vier. Dus we hebben er nog twee te gaan. Om de vertekening tot in perfectie te finetunen, trekken we nu twee horizontale lijn in aanvulling op de eerste verticale lijnen. Beweeg je muisaanwijzer wederom naar een startplek in de afbeeldingen. Kies een plek op de dunne rand van het dak aan de linkerkant van het linkerhuis.
Startpunt gevonden? Trek nu je lijn met ingedrukte muisknop en volg de lijn van het dak. Stop aan het eind van die lijn en laat daar je muisknop weer los.
Drie lijnen. Check! Tijd om onze laatste lijn te trekken. Hiertoe gebruiken we wederom het huis aan de linkerzijde van het scherm. Zoek als startpunt een plekje op het grijswitte gedeelte van de muur. Er loopt een strakke lijn boven een golfachtig patroon. Trek de lijn met ingedrukte muisknop door de bovenkant van het patroon te volgen. Aan het einde laat je wederom je muisknop los. Voilà. De vierde en laatste lijn is een feit.
Ook na het trekken van de vierde lijn zal Lightroom zijn correctie uitvoeren. Zowel de verticale als horizontale zullen uiteindelijk perfect recht staan. Tijdens het corrigeren zullen geen nieuwe witte vlakken ontstaan. Wel wordt je foto steeds een stukje bijgesneden. Dat je de witte vlakken niet meer ziet ontstaan, komt door het feit dat het vinkje bij Uitsnijden behouden nog steeds aanstaat.
Compositie aanpassen
Alles staat perfect in het lood. Nadeel van alle correcties is wellicht dat de toren van de kerk niet meer mooi in het midden van de afbeelding staat en dat er tevens weinig van de straat in de voorgrond te zien is. De foto lijkt wat vreemd en is compositietechnisch wellicht niet helemaal meer wat hij zou moeten zijn.
Nu moeten we de afbeelding wat gaan schuiven. Ook dit doen we in het paneel Transformatie. Hiervoor maken we gebruik van de schuiven die je in het paneel kunt vinden. Zet de waarde bij X-verschuiving naar een waarde van +5,1 en de waarde bij Y-verschuiving naar een waarde van +10,6. Zie je dat alles iets meer opschuift naar een betere compositie?
De gebouwen staan recht! De problemen die we zelf hebben gecreëerd met onze groothoekopname zijn opgelost. Nu oogt alles zoals het daadwerkelijk was. Maak je vaak opnames met je groothoeklens en loop je vaker tegen vertekeningen aan? Let dan bij het fotograferen op dat je je opnames ietsje ruimer neemt dan nodig. Want je weet inmiddels, dat door alle correctie delen van de zijkanten van je opnames zullen verdwijnen.
Kleuren
Wat we nu nog zullen doen in deze workflow om de werkelijkheid weer wat meer terug te brengen, is het aanpassen van de kleuren. In de verschillende workflows heb je daar talloze manieren van gezien. Herinner je je het paneel HSL/Kleur nog met al die mogelijkheden? Of het paneel Kleurverlopen toepassen? Of wat te denken van het paneel Kleurtintcurve? Mogelijkheden ten overvloede! Dit keer doen we het zelfs nog anders. Open het paneel Kalibratie.
In dit paneel pas je Kleurtint bij het kopje Schaduwen aan naar -3. Daarna ga je door naar de schuiven bij Primair rood. Zet daar de Kleurtoon naar +29 en de Verzadiging naar +18.
De volgende sectie is Primair groen. Zet de Kleurtoon naar -7 en de Verzadiging naar +8. De laatste sectie die je nog ziet, is Primair blauw. Pas daar de waarde van de schuif bij Kleurtoon aan naar +14 en zet de waarde bij Verzadiging naar +30. Door deze kleurmening hebben we de kleuren meer aangepast en afgestemd op onze oorspronkelijke voorstelling.
Vignettering
De laatste stap is het aanbrengen van een vignettering in onze foto. Een vignettering is een verduistering van de randen en hoeken van de foto; heel subtiel. Het is een vorm van lichtafval. Als we dat subtiel aanbrengen, zal de aandacht binnen de foto iets meer op het centrum komen te liggen.
Open het paneel Effecten. Ga naar de schuif bij Hoeveel in het bovenste gedeelte van dit paneel. Wijzig de waarde van die schuif naar -15 en laat de andere schuiven ongemoeid. Je ziet dat randen van de foto subtiel donkerder worden. Perfect!
Zoom Academy
Ontdek de panelen in Lightroom, volg de workflows stap-voor-stap en ga aan de slag met een preset om je foto met een muisklik te verbeteren. In de nieuwe Zoom Academy Online Cursus Lightroom 2023 leer je hier alles over! Ook in een super toffe voordeelbundel met het boek!
Je leert zoal:
- De basisbeginselen van bewerken in Lightroom
- Alle panelen die er zijn om jouw bewerking tot een mooi resultaat te brengen
- Werken met presets
- De beste instellingen voor het exporteren van je foto's
Dat wil je toch? In deze cursusbundel leer je alles over de nieuwste versie van Lightroom!
