Natuurmonumenten Panorama Wandelroute Posbank: Mijn Chihuahua Lisa.

Natuurmonumenten Panorama Wandelroute (Landgoed Heuven/Posbank, Rheden), 31 mei 2017: Mijn half-langharige Chihuahua Lisa. Natuurlijk had ik water en een waterbakje mee zodat Lisa en haar moeder Vicky onderweg geregeld konden drinken. (PAN, 2017-5-31 (118) CUT, 1132, slim) Informatie over de Natuurmonumenten Panorama Wandelroute (5,4 km), Posbank, Rheden: Ten noordoosten van Arnhem ligt het Nationaal Park Veluwezoom. Wandel door het uitgestrekte bos, de heideheuvels en zandverstuivingen waar je oog in oog kunt komen te staan met herten, reeën en wilde zwijnen. Jong en oud kunnen voor of na het wandelen in het bezoekerscentrum terecht voor informatie of een souvenir uit het winkeltje. Uitgewandeld? Neem plaats in de brasserie voor een hapje en een drankje. Een wandeling door het landgoed Heuven, langs de schaapskooi en over de heideheuvels naar Paviljoen de Posbank. Met af en toe een flinke klim of daling. Op het hoogste punt word deze inspanning ruimschoots beloond. Geniet bij helder weer van het prachtige uitzicht op het Herikhuizerveld en het IJsseldal. TIP: Deze wandeling is prima zonder kaart te lopen; je volgt de zwarte pijltjes vanaf het bezoekerscentrum. De wandelroute zelf in 9 stappen: 1. Bezoekerscentrum Veluwezoom: Het startpunt is Bezoekerscentrum Veluwezoom. Wandel er nu of na de route even binnen! Bekijk de mooie expositie, de leuke winkel en de gezellige tekenhoek en neem een kijkje bij de VVV-post en de brasserie in dit fraaie boerderijencomplex. Bij mooi weer zit je heerlijk op het terras achter de brasserie. Je vindt er ook een picknickwei en speeltuin. 2. Landgoed Heuven: De landerijen en de bossen hoorden bij het landgoed Heuven dat eind vorige eeuw werd bewoond door de familie Wurfbain, een welgestelde Amsterdamse bankiersfamilie. Het landhuis zelf is in 1939 afgebroken, maar de twee imposante lindes, die volgens volksgeloof dienden om het huis te beschermen, staan er nog altijd. Ook het koetshuis uit 1861 met de karakteristieke paardenhoofden aan de gevel dateert nog uit de tijd van de Wurfbains. Ook de vele exotische bomen en de rododendrons laten zien dat we hier met een landgoed te maken hebben. Opvallend is de hoge ondergroei van adelaarsvarens verderop in het bos. Let ook op de okergele kleur van de grond van het voetpad. Deze wordt veroorzaakt door het vruchtbare löss in de bodem. 3. Noorse huisje: Het bruin gelakte houten huisje werd bewoond door Catharina, de kleindochter van de heer Wurfbain die het landhuis liet bouwen. Het huisje is een traditionele Noorse ‘stabur’. Haar vader had dit als een bouwpakket gekocht op de tentoonstelling voor toegepaste kunst (1903) in Arnhem bij het Musis Sacrum. Catharina Wurfbain stond bekend als een ondernemende vrouw. Ongebruikelijk voor haar tijd: ze maakte verre reizen, hield van de jacht, en reed op een Harley Davidson die ze op 18-jarige leeftijd van haar vader kreeg. In 1939 liet ze het grote landhuis afbreken. Het werd niet meer gebruikt en te kostbaar in onderhoud. Na haar dood is ze begraven in de tuin van het Noorse huisje. 4. Schaapskooi: Links zie je in de hoek van de weide een schaapskooi met rieten dak. Schaapskooien zijn eigenlijk primitieve mestfabriekjes. Vóór de uitvinding van kunstmest vormden ze een onmisbare schakel in het landbouwsysteem. De schapen graasden overdag op de heide maar ontlastten ’s nachts in de stal. Regelmartig werd er een laag heideplaggen op de mest gelegd. Op den duur ontstond zo een dikke laag potstalmest, die in het voorjaar over het bouwland kon worden verspreid. Voor de bemesting van 100m2 akkergrond was een oppervlak van 1000m2 heidegrond nodig om schapen te laten grazen. Neem gerust een kijkje bij de kooi. Het grootste deel van het jaar graast de kudde overdag op de hei. Op woensdag en zondag kun je de schapen vaak ‘thuis’ bij de kooi aantreffen. 5. Wild(sporen) ontdekken: Op de hoek van de schapenweide ga je via het klaphek door het wildraster omlaag. Het raster voorkomt dat de vele wilde zwijnen van de Veluwezoom bouwlanden omwroeten. Edelherten en reeën, die hier ook voorkomen, kunnen gewoon over het raster springen. Bij schemer of op een rustig tijdstip kun je onderweg wellicht oog in oog komen te staan met een van deze dieren. En anders ontdek je misschien hun sporen? Omgewroette aarde wijst op zwijnen die met hun neus hun maaltijd verzamelen: eikels, groene plantendelen, of insecten(larven). Als je het bos uitkomt zie je de glooiende heide, die rijk is aan dieren en planten. In de broedtijd is altijd wel het deuntje van de geelgors te horen of het schelle miauwen van de buizerd. Wie geluk heeft, kan hier op warme zomeravonden de boomvalk op libellen zien jagen. En op het wandelpad zijn altijd wel mestkevers bezig de uitwerpselen van de grote grazers naar hun zelfgegraven voorraadkelders te rollen. Ook de zonminnende zandhagedis en levendbarende hagedis kun je hier zien - of horen wegritselen. 6. Stuwwallen door ijstijd: Nationaal Park Veluwezoom is een van de grootste aaneengesloten natuurgebieden van Nederland (5000 ha.). Voor Nederlandse begrippen is hier veel reliëf. Dat komt door dit gebied is ‘vormgegeven’ tijdens de laatste twee ijstijden. Zo'n 200.000 jaar geleden schoof het oprukkende ijspakket vanuit Scandinavië grote massa's grond en stenen voor zich uit, die na het smelten van het ijs achterbelven als stuwwallen. Met en na de dooi kregen smeltwater en wind vrij spel. Het landschap werd uitgesleten en raakte bedekt met zand. Daarbij is het grofste zand terechtgekomen op de toppen en hellingen waar het het hardst waaide. In de luwten vielen juist de fijne löss bodemdeeltjes neer. 7. Wandelbrug: Van oorsprong lag hier een houten bruggetje over een holle weg. Deze historische weg loopt rechtstreeks van het dorp Rheden naar de Rheder- en Worthrhederheide. De holle vorm is in de loop der tijd uitgesleten door vele voeten. Tot in de negentiende eeuw trokken er schaapsherders langs dit soort wegen die dagelijks met hun kuddes naar de heide gingen. Met paard en wagen werden ook heideplaggen, hout, zand, leem en grind richting het dorp vervoerd. Behalve de vele voetstappen zorgde erosie voor verdere uitdieping van de weg. Deze nieuwe stalen wandelbrug heeft Natuurmonumenten geplaatst als kroon op alle herstelwerkzaamheden op landgoed Heuven. Het ontwerp is een knipoog naar gietijzeren bruggen van vroeger zoals die voor het eerst in de 18e en 19e eeuw werden gefabriceerd. Ook zijn er verwijzingen naar het bos en de paars bloeiende heide. Het bos zie je mooi terug in de takken en bladmotieven net als bij de brugpeiler die op een boomstam lijkt. 8. Posbank: Het hoogste punt is bereikt. Je komt uit bij de Posbank: een stenen bank die in 1918 is geplaatst, met een prachtig uitzicht. Je kijkt hier kilometers ver over het Herikhuizerveld en het lager gelegen IJsseldal. Op heldere dagen kun je zelfs Montferland en de brug over de Rijn bij Emmerich zien liggen. De bank is opgericht ter ere van G.A. Pos, ter ere van zijn mabtsjubileum bij de ANWB. Hij liet 'vele Nederlanders de schoonheid van hun eigen land ervaren'. In de volksmond heet het omliggende gebied sindsdien ook ’Posbank’. Aan de overkant van de weg vind je Paviljoen De Posbank. Het gebouw met een bijzonder ontwerp van architect Mastenbroek is gebouwd met duurzame materialen: de dragende constructie van boomstammen, blankhouten kozijnen en een plafond van houtsnippers. Het gras op het dak en veel isolatie zorgen voor een laag energieverbruik. Bij de exploitatie wordt ook aan duurzaamheid gedacht. Zo spoelt het toilet door met regenwater. Koepel de Kaap Ooit hebben er diverse koepeltjes op de Veluwezoom gestaan. Koepel de Kaap was rond 1900 een eenvoudige schuilplek: een rieten dakje dat leunde op acht houten palen. Wandelaars konden er uitkijken over de open heide en het stuifzandgebied. De koepel heeft in de loop van de tijd diverse gedaanteverwisselingen ondergaan. In de Tweede Wereldoorlog raakte de koepel beschadigd; vlakbij zou een Engels vliegtuig zijn neergestort, maar de exacte plek is onbekend. Van oudsher is de Veluwezoom al een geliefde plek voor dagjesmensen en natuurliefhebbers. Al in de jaren ’50 was het een populair uitstapje met het gezin: gezellig picknicken op de heide. 9. Eindpunt: Je bent bijna aan het einde van de rondwandeling. Geniet nog even na bij een kopje koffie in Brasserie Veluwezoom of kijk nog even rond in het Bezoekerscentrum. Voor kinderen is er binnen een leuke educatieve speelplek (met ‘zwijnenkuil’) en buiten een spannende speeltuin. Voor meer routes, kijk verder in de app 'NatuurRoutes'van Natuurmonumenten of op natuurmonumenten.nl/routes.