Bij bosfotografie denken veel mensen aan de herfst. Natuurlijk: de herfst is prachtig met z’n kleuren. Maar heb je je ooit gerealiseerd dat de mooiste kleuren gedurende maar een heel korte periode optreden? Vaak zijn de kleuren op hun top gedurende maar een week of twee. En als je pech hebt, is het in die periode geen goed weer. Of het waait hard waardoor de bladeren binnen de kortste keren van de bomen zijn. Waarom zou je alleen fotograferen met herfstkleuren in het bos? Elk seizoen heeft zijn eigen charme en tijdens elk seizoen is er weer wat anders te zien in het bos!

Auteur: Martin Podt

Dit artikel komt uit de volledige Cursus Bosfotografie in Zoom Academy. Hierin leer je alles over het maken van de beste bosfoto's en nog veel meer.

De herfst is en blijft voor veel mensen namelijk het beste seizoen voor bosfotografie. De herfstkleuren van de bomen blijven bijzonder. In het najaar is de kans op mist ook het grootst. Om deze redenen is de herfst in principe het beste seizoen voor bosfotografie.

Ook zonder mist en zonder zonnestralen kun in de herfst prachtige foto’s maken. Als het windstil is, kun je mooi reflecties in het water op de foto zetten. In verschillende bossen in Nederland zijn beekjes te vinden en her en der zijn wat meertjes of poelen in de bossen te vinden die ook een mooi onderwerp voor een foto vormen.

Ook andere elementen kunnen een foto interessanter maken, zoals een ree of een wild zwijn. En niet te vergeten: een persoon. Door een persoon in het frame te plaatsen, kun je beter zien hoe groot de bomen zijn. Zonder persoon is het lastig in te schatten hoe groot bomen zijn. Veel mensen zijn echter wat minder gecharmeerd van een persoon in een natuurfoto. Nogal wat mensen prefereren ook een natuurfoto zonder ‘man-made’ elementen. Dus ook een asfaltweg valt niet goed bij iedereen. Toch zijn dit soort elementen typisch Nederlands. En uiteindelijk gaat het erom wat jij zelf mooi vindt: vind jij een asfalt weg door een bos met daarop een persoon mooi om te fotograferen, dan moet je door niemand laten tegenhouden.

Deze foto is gemaakt in het Speulderbos tijdens een herfstochtend met perfecte lichtomstandigheden.

Martin Podt, www.martinpodt.com
Sony A7 III · ISO 100 · F 14 · 1/5 SEC · 78 MM

De winter is naar mijn mening het derde beste seizoen voor bosfotografie, na de herfst en de lente. Als alle bladeren van de bomen zijn, zijn de juiste lichtomstandigheden nog belangrijker dan in de herfst of lente. Zonder dichte mist zijn de bossen vaak niet zo interessant om te fotograferen en is een bos in de winter al snel rommeling.

Sneeuw verandert een bos in een magische omgeving, maar helaas hebben we in Nederland niet zo vaak sneeuw. In het geval van sneeuw zijn naaldbomen prachtig om te fotograferen, omdat naaldbomen door de naalden meer sneeuw vasthouden dan loofbomen zonder blad. Ook de stammen en takken van naaldbomen zijn ruwer dan bijvoorbeeld die van beuken, waardoor naaldbomen ook meer sneeuw op de stammen vasthouden.

Een voordeel van de winter is dat de zon bijna de hele dag laag staat. Hierdoor heb je, als de omstandigheden goed zijn, vaak veel meer tijd om bij mooi licht te fotograferen dan in andere seizoenen. In de winter kun je zelfs midden op de dag zonnestralen krijgen. Dat is iets wat in de andere seizoenen vrijwel nooit voorkomt.

Bomen, water, reflectie, mist, herfstkleuren. Deze foto is gemaakt later in november. De omstandigheden waren perfect voor een sfeervolle bosfoto.

Martin Podt, www.martinpodt.com
Sony A7 III · ISO 100 · F 11 · 1/5 SEC · 69 MM

De lente is het seizoen waarin de natuur weer tot leven komt en waarin veel bloemen bloeien, ook in het bos. In sommige bossen is de bodem volledig begroeid met hyacinten, anemonen of daslook. Een bekend voorbeeld is het Hallerbos in België, dat in het voorjaar helemaal paarsblauw kleurt van de wilde hyacinten. Deze bloementapijten kun je alleen in de lente in de bossen zien. De geur van deze voorjaarsbloeiers kan overweldigend zijn. Het voegt een extra dimensie toe aan de beleving van wandelen en fotograferen in een bos.

In het voorjaar hoor je in de vroege ochtend ook veel vogels fluiten. De fluitende vogels zijn nog een andere reden om in het voorjaar de bossen te bezoeken. Het grootste nadeel van de lente is dat je vroeg op moet staan om het eerste licht in het bos te kunnen zien.

De sfeer van lentefoto’s is heel anders dan die van herfstfoto’s, maar niet per se minder. De frisse groene kleuren van het nieuwe blad in het voorjaar vormen als het ware een metafoor voor nieuw leven, terwijl foto’s gemaakt in de herfst vaak wat somber kunnen overkomen. Een herfstfoto past daarom wellicht ook wat minder als afdruk aan de muur dan een frisse lentefoto. Onderschat de lente daarom zeker niet als seizoen voor bosfotografie!

Dit is een lente-bosfoto met bloeiende klaprozen op de voorgrond. Het licht was die ochtend prachtig. De bomen zijn bewust niet in focus.

Martin Podt, www.martinpodt.com
Sony A6500 · ISO 100 · F 7,1 · 1/200 SEC · 128 MM

Aan het begin en in het midden van de zomer zijn de lichtomstandigheden vaak niet zo goed voor bosfotografie. In die tijd van het jaar staat de zon het grootste deel van de dag te hoog, is het licht vaak te fel en is de kans op mist in een bos het kleinst. Maar de kans op mist verschilt nogal per jaar. In 2021 hadden we uitzonderlijk vaak mist in de zomer in de Nederlandse bossen door de vele regen. In de droge jaren die daaraan voorafgingen, is het bijna geen enkele dag mistig geweest in onze bossen. Aan het einde van de zomer neemt de kans op mist toe, en dat betekent dat het einde van de zomer ook een mooie tijd kan zijn voor bosfotografie. De dagen worden dan ook weer korter en dus hoef je minder vroeg je bed uit, wat voor veel mensen ook een groot voordeel is. Overigens: als het midden in de zomer een keer mistig is, verdwijnt dat vaak snel. In de zomer kunnen mooie omstandigheden soms maar heel kort duren.

Vanaf ongeveer half augustus tot begin september bloeien ook de heidevelden. De nazomer is dan ook de beste tijd van het jaar om de heidevelden te fotograferen. Maar gemiddeld is de zomer het minst interessante seizoen voor bosfotografie. De kleuren van de bladeren zijn donkergroen (in plaats van frisgroen, zoals in de lente), de meeste bloemen bloeien niet meer en de kans op goede lichtomstandigheden in de bossen is relatief klein midden in de zomer.

De zomer is dus ook een goed seizoen om andere dingen te doen waar je in de andere seizoenen misschien niet veel tijd voor hebt, zoals je fotoarchief doorspitten en nieuwe locaties zoeken en je daarmee voorbereiden op toch wel het beste seizoen voor bosfotografie: de herfst.

Zoom Academy

Dit artikel komt uit de volledige Cursus Bosfotografie in Zoom Academy. Hierin leer je de technieken te beheersen die beweging in je foto's brengen en nog veel meer.

Zo leer je onder andere:

Alles over de vier seizoenen in het bos
Het dynamisch bereik kennen van je camera
De beste locaties voor de mooiste bossen
Alle mooie details die in het bos te vinden zijn

Bekijk hier de volledige Cursus Bosfotografie.

Herfst

Winter

Lente

Zomer

Zoom Academy

De vier seizoenen in het bos: goede voorbereiding voor het hele jaar

Gerelateerde artikelen

Uitgelegd - Wat is beeldstabilisatie?

Nederlander in de prijzen bij Sony World Photography Awards 2024

Sony FE 16-25mm F2.8 G

Tips - Een tweedehands objectief kopen

Mooie fotolocaties in Duitsland!

Tips om kikkers en padden te fotograferen

Tips voor het fotograferen van jonge dieren

Doe mee met de Fotowedstrijd 'Met oog voor de wereld ' en win een Djoser reischeque van €1500,- .

Bezoek de World Press Photo tentoonstelling

Tips voor een goede workflow in Lightroom