Heb je altijd al willen werken in Lightroom Classic, maar wist je niet hoe je alle mogelijkheden kon leren toepassen? Of gebruik je het programma al, maar wil je ontdekken wat er allemaal nog meer mogelijk is? Kijk dan eens naar onze online cursus over Lightroom 2023!
De foto’s die in je bibliotheek in Adobe Lightroom staan, zijn niet direct klaar om af te drukken of om te plaatsen op social media. Al helemaal niet als je foto’s in raw-formaat opgeslagen staan.
Als we terugkijken op de workflow binnen Lightroom, zijn we aan het begin van ons proces gestart met het importeren. De foto’s moesten vanaf een bron geïmplementeerd worden in de bibliotheek van Lightroom, waarna we werkten aan een gestructureerde database. Het tweede proces binnen Lightroom is het bewerken en ontwikkelen van de foto’s.
Met het exporteren komen we nu in de eindfase terecht. Dankzij het exporteren vanuit de Bibliotheek zijn we in staat onze foto’s te publiceren.
Met het exporteren verdwijnen de foto’s níet uit je Bibliotheek. Ze blijven veilig staan waar ze staan. Met het exporteren ervan wordt er eigenlijk een kopie gemaakt die op een zelfgekozen plaats wordt opgeslagen. Telkens als je een foto exporteert, wordt er opnieuw een kopie gemaakt. In die kopie worden al je bewerkingen meegenomen.
Het origineel, in feite je digitale negatief, blijft intact.
Foto's exporteren
Voordat je kunt exporteren, dien je eerst te bepalen welke foto’s je daadwerkelijk wilt exporteren. Hiervoor maak je in Bibliotheek een selectie van de foto’s. Je kunt één foto selecteren om te exporteren, maar dit kunnen er uiteraard ook meerdere zijn.
Nadat je je selectie van te exporteren foto’s hebt gemaakt, klik je links onderin je scherm op de knop Exporteren. Deze knop staat naast de Importeren-knop, waar de hele workflow binnen Lightroom mee begonnen was.
Export-venster
Zodra je op de knop Exporteren hebt geklikt, opent er een scherm met een groot aantal instellingen. In de basis is het scherm opgedeeld in twee helften: links en rechts. In het linkergedeelte zien we één of meerdere Voorinstellingen. Daar gaan we later in dit hoofdstuk verder op in.
Aan de rechterzijde zien we een hoop instellingsmogelijkheden, van Exportlocatie tot en met Naverwerking. In die afzonderlijke blokken, die je kunt openen en sluiten door op het driehoekje te klikken voor iedere titel, kunnen we onze parameters instellen voor de perfecte export.
Helemaal boven in het scherm zie je nog Exporteren naar staan, waar je een keuze kunt maken in bijvoorbeeld het exporteren naar een Vaste schijf of naar je e-mailprogramma. In ons voorbeeld exporteren we naar de vaste schijf.
Om nu de juiste export-instellingen in te stellen, werken we met de instellingsmogelijkheden aan de rechterkant van het scherm.
Export-locatie
Het eerste blok dat we aan de rechterzijde tegenkomen, is Exportlocatie. In dat blok kun je simpelweg aangeven waar je je geëxporteerde foto’s wilt opslaan. Klik het venster open door op het driehoekje te klikken als het nog niet open staat.
Bij Exporteren naar kies je uit het menu de hoofdlocatie van de te exporteren foto’s. Wij kiezen in ons geval voor het Bureaublad, maar uiteraard kun je ook voor een andere locatie kiezen, zoals een specifieke map.
Nieuwe map
Door een vinkje te zetten bij In submap plaatsen, zullen je geëxporteerde foto’s keurig in een nieuwe map geplaatst worden. In ons voorbeeld zullen de vijf geselecteerde foto’s dus niet als vijf losse foto’s op het Bureaublad verschijnen, maar in een map met de opgegeven titel Vogelfotografie. Die map wordt automatisch aangemaakt op de aangegeven locatie (ons Bureaublad). De foto’s worden vervolgens in die map geplaatst.
Als je je instellingen hebt gemaakt, kun je eventueel het vak weer sluiten met het driehoekje. Je instellingen blijven staan uiteraard, maar het houdt puur je scherm wat overzichtelijker.
Catalogus
Je kunt eventueel nog aangeven dat je deze Export ook wilt toevoegen aan de catalogus, door een vinkje te zetten bij Toevoegen aan deze catalogus. Je kunt dan later in je Bibliotheek-weergave onder het element Catalogus je geselecteerde foto’s oproepen.
Bestandsnaamgeving
Het tweede vakje dat we in de export-instellingen tegenkomen in het rechterdeel van ons scherm, zijn de instellingen omtrent de Bestandsnaamgeving. Hier kunnen we de nietszeggende standaard-bestandsnaam van de originele foto naar hartenlust een eigen karakter geven.
Wijzigen
Wil je de bestandsnaam wijzigen, zet dan een vinkje in het vakje Naam wijzigen in. Direct daarachter kun je in het dropdown-menu kiezen welke indeling je wilt gebruiken voor je nieuwe bestandsnaam. In ons voorbeeld kozen we voor een Aangepaste naam + reeks. Als naam kozen we voor Vogels. Alle bestanden zullen straks genummerde bestanden zijn met als naam Vogels-1 t/m Vogels-5. Je kunt bij een reeks zelfs aangeven wat het beginnummer van de telling in die reeks moet zijn.
Wil je meer invloed op de bestandsnaam, bijvoorbeeld door de nummering niet -1 maar -001 te laten zijn, dan klik je in het keuzemenu op Bewerken. Je kunt nu aan de hand van invoervelden zelf bepalen hoe de bestandsnaam samengesteld wordt.
Video
Het vakje Video slaan we over, aangezien we in onze workflows puur met foto’s bezig zijn geweest. Ben je videograaf? Dan kun je in het betreffende vak de video-indeling en de kwaliteit van de video instellen.
Bestandsinstellingen
In het vak Bestandsinstellingen kiezen we in welk type bestand onze geëxporteerde foto’s uitgevoerd dienen te worden. De meest logische indeling is JPEG. Deze bestandsindeling is geschikt om te plaatsen op social media, te versturen via e-mail of af te laten drukken door een afdrukcentrale. Uiteraard kun je hier ook kiezen voor andere indelingen, zoals TIFF of PSD (Photoshop-bestand).
JPEG
Jpeg (ook wel jpg), is het populairste bestandstype om je foto’s in op te slaan. Het wordt door vrijwel alle websites en fotoprogramma’s ondersteund. De bestanden blijven relatief klein en worden gecomprimeerd.
TIFF
Bij opslaan als tiff-bestand vindt er geen compressie plaats, waardoor de kwaliteit van de foto onaangetast blijft. Het nadeel daarvan is dat de bestanden enorm groot zijn en daardoor minder bruikbaar.
PNG
Bij png-bestanden wordt een compressietechniek gebruikt, waarbij de kwaliteit van de foto niet achteruit gaat. Png wordt vooral online gebruikt en is minder geschikt voor print.
DNG
Dng is een Adobe Raw-bestand. Hierin kun je niet alleen alle informatie van het normale raw-bestand opslaan, zoals alle kleurinformatie en metagegevens, maar ook alle bewerkingen die je in Lightroom hierop hebt losgelaten. Dit type bestand is vooral handig als je later je bewerking opnieuw wilt oppakken, of wanneer je als fotograaf bestanden uitwisselt met een andere fotograaf die jouw bewerking voortzet.
Verdere instellingen
Afhankelijk van de keuze die je hier maakt, kun je je verdere instellingen afstemmen. Aangezien JPEG de meest voorkomende bestandsindeling is, kiezen we hier dan ook voor in ons voorbeeld.
Door de schuif bij Kwaliteit in te stellen op 100, kiezen we voor de hoogst mogelijke kwaliteit van onze jpeg-foto. Dit neemt de maximale bestandsgrootte in beslag, maar garandeert ook de beste kwaliteit. Wil je een lagere kwaliteit, dan zet je de schuif uiteraard een stukje naar links.
Direct onder de schuif zie je dat je een vinkje kunt zetten bij Bestandsgrootte beperken tot. Doe je mee met een fotowedstrijd en mag je bestand niet groter zijn dan een bepaald aantal MB’s? Dan kun je die begrenzing hier inzetten. Let op! Met het begrenzen van de bestandsgrootte lever je wel in op kwaliteit.
De laatste keuze in dit vak is te kiezen voor de Kleurruimte, waarbij sRGB en Adobe RGB de meest voorkomende zijn. Er zijn in het menu ook nog andere opties. Wij adviseren te kiezen voor sRGB, aangezien dit inmiddels de standaard is geworden en dit daarbij zeer geschikt is voor weergave op digitale apparaten, zoals smartphones en beeldschermen. Daarnaast ondersteunen ook de afdrukcentrales de kleurruimte sRGB. Adobe RGB heeft overigens wel een breder kleurengamma dan sRGB. Hoewel Adobe RGB om die reden een betere keuze zou lijken, is de ondersteuning van sRGB groter, en zal het gros van de mensen jouw foto dus op dezelfde manier zien als je kiest voor sRGB.
Afbeeldingsgrootte
Stel: je fotografeert voor een bedrijf dat graag de gemaakte foto’s op een website wil gebruiken. Dan kan het zijn dat het bedrijf bij je aangeeft dat bijvoorbeeld de langste zijde van de foto’s niet langer mag zijn 1200 pixels. Deze restricties leggen ze op om de foto’s op de website snel te kunnen weergeven in een voor de website een prima kwaliteit. Juist dan komt het blok Afbeeldingsgrootte om de hoek kijken.
Of een afdrukcentrale geeft bijvoorbeeld aan dat het aantal pixels per inch exact 240 moet zijn. Ook dan kun je in dit onderdeel terecht.
Passend maken
Moet je je beeld laten voldoen aan een dergelijke instelling, dan zet je een vinkje bij Passend maken en kies je in het keuzemenu voor de optie die je nodig hebt. Wij kiezen in ons voorbeeld voor de optie Lange rand. Door nu een waarde van 1200px in te vullen, zal straks van iedere foto de lange kant exact 1200 pixels zijn. De korte kant wordt hierop aangepast, maar wel dusdanig dat de oorspronkelijke verhoudingen overeind blijven.
Eventueel kun je ook nog de resolutie opgeven. Voor printwerk kies je meestal een hogere resolutie. Tussen de 240 en 300 pixels per inch is fantastisch.
Uitvoer verscherpen
Bij uitvoer verscherpen kun je je geëxporteerde foto’s nog wat extra scherpte meegeven, toegepast op de uiteindelijke functie van de geëxporteerde foto’s. Verscherping voor een beeldscherm is anders dan een verscherping voor een afdruk.
Deze verscherping komt dus boven op de eventuele verscherping die je zelf al hebt toegepast tijdens het ontwikkelen bij de instellingen omtrent Details in de Ontwikkelmodule. De verscherping die hier in dit blok nog extra wordt toegepast, is op basis van het gekozen bestandstype en de ingestelde resolutie.
Metagegevens
Alle foto’s beschikken over metagegevens. Hiermee bedoelen we de exif-data als sluitertijd, diafragma, iso-waarde, gekozen lens, flitsinformatie enzovoort. Maar ook de toegevoegde copyrightgegevens, fotograafnaam of trefwoorden liggen opgeslagen in de metagegevens.
Metadata exporteren
Deze metagegevens kun je mee-exporteren. Deze komen dan vast te liggen in de bestandsinformatie en zijn door anderen of andere programma’s uit te lezen. Er zijn verschillende keuzes:
Alleen copyright: alleen de velden voor de iptc-copyright-metagegevens worden opgenomen in de geëxporteerde foto. Deze optie is niet beschikbaar voor dng-bestanden.
Alleen copyright en contactgegevens: alleen de velden voor de iptc-contact- en -copyrightmetagegevens worden opgenomen in de geëxporteerde foto. Deze optie is niet beschikbaar voor dng-bestanden.
Alles behalve info over camera’s en Camera Raw: alle metagegevens in de geëxporteerde foto, met uitzondering van exif-camerameta-gegevens zoals belichting, brandpuntsafstand en metagegevens over datum en tijd. Deze optie is niet beschikbaar voor dng-bestanden.
Alles: Alle metagegevens in de geëxporteerde foto. Deze optie is niet beschikbaar voor dng-bestanden.
Het vinkje Locatie-info verwijderen verwijdert gps-data uit foto’s, ook als Alles behalve info over camera’s en Camera Raw of Alles is gekozen in het pop-upmenu. Deze optie is niet beschikbaar voor dng-bestanden.
Watermerken
Je ziet het veel: zo’n klein watermerkje linksonder of rechtsonder in een foto. Dit kan op basis van tekst of zelfs op basis van een afbeelding. Het instellen van een watermerk in Lightroom kent behoorlijk veel mogelijkheden.
Als je een watermerk wilt invoegen, zet je een vinkje in het vakje bij Watermerk. In het keuzemenu direct daarachter kies je voor Watermerken bewerken. Meteen opent een venster, waarbij één van je te exporteren foto’s te zien is als voorbeeld. In dit venster kunnen we ons watermerk volledig naar onze wensen instellen.
Editor watermerk
Het geopende scherm kent in feite drie delen. In het midden zie je één van je foto’s met daarop een watermerk als voorvertoning. Rechts zie je alle watermerk-instellingsmogelijkheden en onder in het venster zie je een witte balk als tekstvak, met daarin wellicht al je naam of een andere tekst.
Afbeelding of tekst
Rechtsboven in de watermerk-editor heb je als eerste een keuze te maken om te werken met een watermerk. Je geeft bij Watermerkstijl aan of je op basis van Tekst of op basis van een Afbeelding wilt werken. Dikwijls zie je de allermooiste watermerken met namen in sierlijke letters, met daarbij zelfs een subliem logo. Dit soort watermerken is op basis van een afbeelding gemaakt.
Zo’n afbeelding kun je in een andere programma maken, en als png-afbeelding opslaan. Die kun je dan in de watermerk-editor toevoegen. Heb je zo’n png-afbeelding? Kies dan bij Watermerkstijl voor Afbeelding, waarna je kunt aangeven waar je afbeelding zich bevindt.
Tekst
In ons voorbeeld kiezen we als Watermerkstijl voor Tekst. Hiermee laten we onze naam in iedere foto als watermerk verschijnen. Nadat je gekozen hebt voor Tekst, kun je vervolgens onder in je scherm, in het witte tekstveld, de gewenste tekst intypen. We kiezen voor de tekst Zoom Academy, zodat die tekst als watermerk op al onze foto’s verschijnt (als we bij de export dus aangeven dat we dat willen).
Typ je dus naam of een andere tekst in de witte balk onder in het venster. Je ziet die meteen in de foto verschijnen. Dit is slechts de basis: de gekozen tekst laat zich nog volledig vormen en kneden. Dat vormen en kneden van je watermerk doen we aan de rechterzijde van het scherm.
Tekstopties
Boven in het paneel zie je bij de Tekstopties overeenkomsten met een tekstverwerkingsprogramma. Hier kies je simpelweg het lettertype van je logo, de stijl, de kleur en de uitlijning. Direct daaronder kun je aangeven of je een Schaduw wilt onder je tekst of afbeelding. Dit laat het logo een klein beetje loskomen. Speel met de vier schuiven daarvan en bepaal je eigen effect.
Effecten
Bij het paneel bij Watermerkeffecten kunnen we met de Dekking aangeven of het watermerk volledig dekkend moet zijn of dat de foto eronder een beetje door de tekst mag heen schijnen. Hoe lager de Dekking, hoe meer doorschijnend de foto wordt die eronder ligt.
Ook de Grootte van de tekst laat zich makkelijk aanpassen. Door te kiezen voor Proportioneel en vervolgens met de schuif daaronder daadwerkelijk de grootte te bepalen, kun je je watermerk perfect in omvang vormen.
Bij Inzet kan je je watermerk wat naar links en rechts verschuiven of een stukje naar boven of beneden. Door deze instelling te combineren met Plaatsing, waarbij je kiest waar je watermerk geplaatst mag worden, kun je de perfecte locatie definiëren.
Watermerk opslaan
Wil je je watermerk opslaan, zodat je het later makkelijk kunt inzetten als je hem nodig hebt? Klik dan linksboven in je scherm onder de titel Editor watermerk op het pulldown-menu waar nu Aangepast staat. Kies voor Huidige instellingen opslaan als nieuwe voorinstelling. Geef een naam op voor je watermerk. Wij kiezen voor Zoom Academy Watermerk. Bevestig je naam door te klikken op Maken. Klik vervolgens als laatste stap rechts onderin het editor-venster op Gereed.
Watermerk plaatsen
Na het klikken op Gereed, keer je automatisch terug naar de exportinstellingen. Je ziet nu bij het kopje Watermerken dat je een vinkje kunt plaatsen. Daarachter kun je je zojuist gemaakte watermerk selecteren. Vink je deze optie niet aan, dan blijft de foto vrij van dat watermerk.
Naverwerking
In het kopje bij Naverwerking geven we eigenlijk geen exportinstelling meer op. Wat we hier doen, is puur een opdracht geven aan Lightroom door te zeggen wat er na het exporteren moet gebeuren. Misschien wil je wel bijvoorbeeld dat het geëxporteerde bestand geopend wordt in Photoshop. Die keuze kun je hier maken. Wil je dat Lightroom na het exporteren geen vervolgstap onderneemt, kies dan voor Niets doen in het keuzemenu.
Daadwerkelijk exporteren
Al je exportinstelling zijn nu gemaakt. De instellingen die nu zijn ingevoerd, zijn van toepassing op de foto’s die je gaat exporteren. In ons geval zijn dat de vijf geselecteerde foto’s.
Als we tevreden zijn, kunnen we op de knop Exporteren drukken, rechts onderin het venster. Nadat je hierop geklikt hebt, begint het daadwerkelijke exporteren. Als Lightroom klaar is, vind je je geëxporteerde foto’s terug in de map die je als locatie hebt aangegeven. Die beelden voldoen nu aan al je opgegeven kenmerken. Met die foto’s kun je doen wat je wilt.
Je kunt die geëxporteerde beelden na gebruik ook rustig verwijderen. Je originele foto’s staan immers nog steeds veilig in de bunker van Lightroom!
Zoom Academy
Ontdek de panelen in Lightroom, volg de workflows stap-voor-stap en ga aan de slag met een preset om je foto met een muisklik te verbeteren. In de nieuwe Zoom Academy Online Cursus Lightroom 2023 leer je hier alles over! Ook in een super toffe voordeelbundel met het boek!
Je leert zoal:
- De basisbeginselen van bewerken in Lightroom
- Alle panelen die er zijn om jouw bewerking tot een mooi resultaat te brengen
- Werken met presets
- De beste instellingen voor het exporteren van je foto's
Dat wil je toch? In deze cursusbundel leer je alles over de nieuwste versie van Lightroom! Leer het nu in de nieuwe Zoom Academy Online Cursus Lightroom 2023!
