Radio Kootwijk (vanavond op TV)

Zijaanzicht van het Radio Kootwijk gebouw. In 2004 was dit gebouw de hoofdlocatie voor de Amerikaanse speelfilm Mindhunters met o.a. Val Kilmer, Kathryn Morris (Cold Case), LL Cool J en Christian Slater. Antonie Kamerling en Daniël Boissevain hebben ook een kleine rol in deze film. De film wordt vanavond (22-08-2009 om 20:00 uitgezonden op RTL 7 Het gebouw en het omliggende natuurgebied is zeer de moeite waard om te bezoeken. Bezichtiging van het gebouw zelf is alleen op bepaalde data mogelijk tijdens excursies onder begeleiding van vrijwilligers van Staatsbosbeheer, voor data, zie www.radiokootwijk.com Een kleine samenvatting van Wikipedia: Voor de volledige tekst zie http://nl.wikipedia.org/wiki/Radio_Kootwijk_%28zender%29 Radio Kootwijk is een voormalig zenderpark dat in de 20e eeuw een belangrijke communicatieverbinding vormde tussen Nederland en haar toenmalige koloniën, met name Nederlands-Indië. Het stuk bos en heide van in totaal 450 hectare groot, aangekocht van Staatsbosbeheer, was in 1917 nog geheel ongeëxploiteerd. Het terrein werd geëgaliseerd, wat inhield dat alle begroeiing werd verwijderd om zo een ongestoorde 'zendcirkel' te kunnen hebben. Er werd een grote antenne gebouwd, bestaande uit koperen kabels die met elkaar verbonden waren en die rustten op 200 meter hoge masten, en koperen kabels onder de grond. In het hart van dit systeem werd een radiostation gebouwd. Dit werd ondergebracht in een gebouw van gewapend beton, ontworpen door de Amsterdamse architect Julius Luthmann (1890-1973). Deze had bij het ontwerp gedacht aan een Egyptische sfinx, die bij goed kijken ook nu nog te ontwaren is. Evenwel had het gebouw (gebouw A) ook gelijkenis met een kerk, waardoor naast 'De Sfinx' de later bekendere bijnaam 'De Kathedraal' in omloop kwam. Op 7 januari 1929 werd de radiotelefoondienst officieel geopend voor het publiek door koningin-moeder Emma. Na deze gebeurtenis werden de woorden "Hallo Bandoeng, hier Den Haag" legendarisch. Nu kon het Nederlandse publiek met Nederlands-Indië bellen. Zo'n gesprek was een hele gebeurtenis. Men moest ervoor naar een telegraafkantoor in een van de vier grootste steden van Nederland komen en kon dan voor ruim 30 gulden, wat toen een heel vermogen was, een gesprek van drie minuten voeren. In september 1935 werd een 'versterkte' omroepzender in gebruik genomen, met een golflengte van 1875 meter en een vermogen van 120 kilowatt. In de Tweede Wereldoorlog werd de zender door de Duitse bezetter gebruikt voor contact met de duikboten van de Kriegsmarine in de Atlantische Oceaan. Ook plaatste de Wehrmacht luchtafweergeschut op de gebouwen en breidden ze P.T.T.-gebouwen uit, onder andere met schuilkelders. Op 6 en 7 april 1945, toen Canadese bevrijdingstroepen in aantocht waren, werden de zendmasten opgeblazen. Ook hadden de Duitsers alle zendapparatuur vernield. Ze probeerden tevens gebouw A in één klap te vernielen, door er een mast overheen te laten vallen. Het gebouw van gewapend beton liep echter geen schade op. Na de bevrijding moest de PTT met nieuwe apparatuur en masten beginnen. Nu werd vooral de korte golf belangrijk. Eind 2005 werd het vier kilometer lange hekwerk rond het terrein van het voormalig zenderpark verwijderd, waardoor wandelaars, fietsers en wild na 80 jaar weer vrij toegang hadden tot dit stuk Veluwe, totaal 450 hectare groot.