Joods Museum Berlijn, buitenmonument

De as van de verbanning (Die Achse des Exils) gaat vanuit het gebouw over in de tuin der verbanning, een dieper liggend vierkant vlak waar 49 (6 meter) hoge betonblokken het zicht belemmeren. De grond waarop ze staan loopt scheef, op de kolommen staan olijfbomen die in de Joodse traditie vrede en hoop symboliseren. Het aantal van 49 slaat op het eerste jaar van de staat Israël (oprichting 1948) en het is het kwadraat van het heilige getal 7. In het midden staat een kolom gevuld met aarde uit Jeruzalem. In de tuin kun je de verbanning live ervaren, de bezoeker voelt zich eerst vreemd, dan is er de onzekerheid mede veroorzaakt door de scheve ondergrond die de bezoeker bijna laat tuimelen en daarnaast beletten de betonnen kolommen het zicht rondom. In het voorjaar, als de olijfbomen (bovenop d ekolommen!) gaan bloeien werkt de onbekende geur nog vervreemdender (is dat een woord?)