Sperweruil

Laatste uit mijn reeks Sperweruilen . Tja ,als ik de foto's bekijk heb ik nu al heimwee naar Zwolle .Wat een prachtige uil is dit toch . Betreft de ogen ter info : Heeft de kleur van de ogen van uilen nu wel of niet te maken met zichtvermogen en/of lichtgevoeligheid en daardoor met het tijdstip van de jacht op zijn prooi? De meeste uilen jagen ´s nachts, maar sommige soorten jagen in de schemering of zelfs op klaarlichte dag. Van deze prachtige vogels varieert de oogkleur, zoals de vragensteller suggereert, van geel via oranje en zeer licht gelig/wit (bijna ´zilver´) naar bruin en zelfs zwart. Op diverse plaatsen op het Internet duikt inderdaad een verondersteld verband op tussen het tijdstip van (jacht)activiteit van uilen en hun oogkleur. Volgens de website van een natuurgebied in Zuid-Holland jagen uilen met zwartbruine ogen ´s nachts, uilen met oranje ogen in de schemering, en geel-ogige uilen overdag. Een organisatie die roofvogeldemonstraties verzorgt (ook van uilen) vermeldt dat uilen met donkere ogen ‘s nachts jagen en die met ‘geel, oranje en heldere’ ogen in het licht jagen. Ook op verschillende sites en fora over natuur op het Internet circuleert de vraag over oogkleur van uilen die ´s nachts en overdag jagen, overigens zonder duidelijk antwoord. Een zoektocht naar wetenschappelijke artikelen over oogkleur en dag- en nachtactiviteit bij uilen levert geen uitsluitsel. Jaagt deze uil overdag of ´s nachts? De suggestie lijkt te zijn dat bij uilen donkere ogen een beter zichtvermogen opleveren in het donker, terwijl lichtere ogen garant staan voor beter zicht overdag. De oogkleur zou dus een aanpassing zijn aan het tijdstip van jagen. Hierop valt zeker wat af te dingen. Oogkleur wordt bij uilen, net als bij mensen, bepaald door de gepigmenteerde weefselschijf aan de voorkant van de oogbol, de iris. Spieren in de iris regelen de grootte van de pupil, de ronde opening waardoor licht binnenvalt op de lichtgevoelige cellen van het netvlies (retina) achterin het oog. De iris speelt dus wel een rol bij zien onder verschillende lichtomstandigheden, doordat het ‘s nachts en in de schemering de pupil vergroot om meer licht toe te laten tot het oog en in fel licht overdag de pupil verkleint om oogschade te voorkomen (het effect valt te controleren door in de badkamerspiegel te kijken met het licht aan of uit). Maar het is zeer onwaarschijnlijk, dat de kleur van de iris enig verband houdt met deze werking ervan. De pupillen van de meeste dieren zijn zeer donker of zwart, en uilen zijn geen uitzondering. Hooguit valt dus het veronderstelde verband tussen donkere uilenogen en nachtjagen eruit te verklaren dat ‘s nachts jagende uilen wijder opengesperde pupillen hebben. Anatomie oog met iris (blauw) en pupil Ook het controleren van de oogkleur van de dertien soorten Europese uilen met informatie over de dag- of nachtactiviteit van deze roofvogels, levert weinig steun voor een verband tussen oogkleur en tijdstip van jagen. Zowel de ransuil, met opvallende oranje-gele ogen, als de ruigpootuil (helder lichtgeel/witte ogen) staan te boek als uitgesproken nachtjagers. Een fabeltje dus, dat oogkleur bij uilen iets te maken heeft met zichtvermogen. gr jan