De nieuwe sluis in Termunterzijl

Termunterzijl (Gronings: Ziel) is een dorp aan de Westereems in de gemeente Delfzijl in de provincie Groningen in Nederland. Het dorp is ontstaan nadat in 1601 in het Termunterzijldiep een sluis werd gelegd. In 1686 werd de zijl verwoest en kwamen bijna alle inwoners om tijdens de Sint-Maartensvloed. In 1725 werd in opdracht van de stad Groningen onder leiding van stadsbouwmeester Anthony Verburgh een nieuwe sluis gelegd; de Boog van Ziel. Aan het einde van de Franse tijd was Termunterzijl van militair belang omdat er een batterij gevestigd was voor het beleg van Delfzijl (1813-1814). Rond het midden van de 19e eeuw was het een vissers- en handelsplaats. De groei van Termunterzijl als handelsplaats was voor een belangrijk deel te danken aan de bloei van de veenkoloniale scheepvaart. In de laatste decennia van de twintigste eeuw werd de recreatieve scheepvaart belangrijk voor de haven. Bij de verhoging van de dijken op deltahoogte in 1972 werd een nieuwe sluis en een buitendijkse stormvloedkering aangelegd. In 2000 kwam het combinatiegemaal Rozema klaar. Ook het oude gemaal Cremer uit 1930 en 1931 is nog steeds aanwezig. Tussen 1919 en 1948 liep door Termunterzijl de stoomtramlijn van de OG. Boven het oude zijl staat de Boog van Ziel: de brug, uit 1725, boven de oude sluis die versierd is met de wapens van de zijlvesten en zijlvesters van Groningen en uit het Oldambt. Termunterzijl heeft een beschermd dorpsgezicht. Door het dorp loopt de Internationale Dollardroute. Bij het dorp ligt een zandstrand dat ten behoeve van de recreatie is aangelegd.