Mergelgrot (aardapelberg)

De onderaardse mergelgroeven van Zuid-Limburg zijn het gevolg van soms eeuwenlange bouwsteenwinning (mijnbouw). Uit de dikke mergellagen werden blokken steen uitgezaagd en uitgekapt met als resultaat uitgestrekte gangenstelsels. De groeven zijn dus het gevolg van menselijke activiteiten. De aanduiding grot of mergelgrot is daarom beslist onjuist aangezien grotten op natuurlijke wijze ontstaan. Mergelgroeve, kalksteengroeve of het lokaal gebruikte berg zijn de enige juiste termen. De oudste groeven dateren van ruwweg de 11e eeuw. Een exact jaartal valt niet te geven. De bouwsteen werd meestal ontgonnen voor eigen gebruik door mensen uit de omgeving in kleine groeven. Wij moeten dan denken aan boeren die een nieuwe schuur wilden metselen bijvoorbeeld. Ook kunnen er kleinschalige bedrijfjes geweest zijn die voor de plaatselijke handel steen wonnen. Op enkele plaatsen was sprake van enorme groeven waar door professionele blokbrekers eeuwenlang dag in dag uit blokken mergel gezaagd werden. Deze blokken werden soms tot op zeer grote afstand geëxporteerd. Deze blokbrekers werkten voor grondbezitters of voor mergelexploitanten. Groeven van dit formaat zijn bijvoorbeeld de Sint Pietersberg te Maastricht en de Gemeentegrot in Valkenburg.