Creatief met macro - minifiguren in de grote wereld

5 december 2023 10:42
redactiezoomnl

In de wereld van de miniatuurfotografie draait het om het fotograferen van scènes en taferelen, waarbinnen kleine schaalmodellen van piepkleine mensen, dieren en andere objecten een hoofdrol spelen. Hoe werkt dit?

Een kleine wereld

In de wereld van de miniatuurfotografie draait het om het fotograferen van scènes en taferelen, waarbinnen kleine schaalmodellen van piepkleine mensen, dieren en andere objecten een hoofdrol spelen. Hoe werkt dit?

Schaalmodellen spelen de hoofdrol in deze kleine werelden. Soms zijn zulke scènes verpakt in humor, af en toe dragen ze een boodschap uit en weer een andere keer bootsen ze een bekend tafereel na. Miniatuurfotografie kan op verschillende manieren toegepast worden. De één kiest ervoor om de schaalmodellen van mensen bij alledaagse voorwerpen in bestaande situaties te plaatsen, een ander bouwt dagen aan een scène in zijn eigen mini-studio.

Wie wil starten in de fascinerende wereld van miniatuurfotografie, zal eerst op zoek moeten naar … miniaturen uiteraard. Deze worden veelal verkocht bij de winkels binnen de modelbouw-branche. Met name die winkels die modeltreinen- en sporen verkopen, hebben een uitgebreid scala aan miniaturen, van miniatuurmensjes tot getailleerde bomen en van huisdiertjes tot klassieke auto’s: er is een enorme keuze. En hoewel schaalmodellen klein zijn, zul je merken dat de impact op je portemonnee vrij groot kan zijn. De wereld van schaalmodellen is geen goedkope wereld!

Naast echte schaalmodellen, die aangeduid worden met een schaalaanduiding zoals H0 of N en daarmee de werkelijke schaalgrootte weergeven, kun je ook prima starten met Lego-poppetjes of speelgoedautootjes om met de effecten te oefenen.

Remko Killaars
Ook met behulp van vruchten kun je prachtige scènes maken.

Verhouding

Je inspiratie hoeft geen struikelblok te zijn. Kijk naar scènes in het echte leven van mensen die winkelen in de stad of tieners die recreëren aan het water op een warme dag. Of bouw eens een tafereel na van een foto uit de krant. Maak ook zeker gebruik van alledaagse dingen. Met gebruiksvoorwerpen die we dag in dag uit gebruiken, kun je geweldige scenes bouwen. Laat je miniatuurpoppetje als een glazenwasser op de trap je zonnebril wassen. Of laat een schaatsertje zijn kunsten vertonen op een ijsblokje uit de diepvries.

Het creëren van je eigen scène kan overal. Ga met je miniatuurpoppetjes naar het bos en plaats de kleine mensjes eens onder een paddenstoel. De verhoudingen zijn op die manier vreemd. Je paddenstoel toornt immers ver boven je mensje uit. En juist die uit elkaar getrokken verhouding geeft geweldige effecten en brengt een tevreden glimlach op de aanschouwer van jouw foto. Zo kun je dus alle kanten op.

Niets is leuker dan een miniatuurmensje dat staat te harken onder de brandende zon in de schaduw van net opgekomen tulpen. Of een hardwerkende man die met zijn kettingzaag een potlood aan het slijpen is. Je kunt de leukste taferelen bedenken!

Tineke van Schaik
In het bos zijn dankbare onderwerpen te vinden voor miniatuurfoto’s.

Meestal worden de scènes zo gemaakt dat er iets grappigs ontstaat. Of iets surrealistisch. Dat komt puur door de zoekgeraakte verhoudingen. Maar er is ook een groep fotografen die het liefst een zo realistisch mogelijk beeld proberen te maken. In de studio wordt er dagenlang gewerkt aan de perfecte scène, waarbij de kijker vrijwel niet meer ziet dat het om miniaturen gaat. Alle elementen binnen de scène zijn zo perfect op elkaar afgestemd, dat het realisme ervan afspat. Wil je een autootje in het zand, maar kent echt zand een te grove korrel waardoor het niet meer echt lijkt? Gebruik bloem en stel het bakken van het brood een dagje uit. Wil je sneeuw op de autoruitjes van je schaalmodel Porsche 911? Gebruik wat poedersuiker en strooi dat voorzichtig met behulp van een zeefje over je auto. Te veel gestrooid? Neem een rietje en blaas heel voorzichtig het teveel aan ‘sneeuw’ weg. Heb je een strand nagebootst, maar moet er nog wat riet bij, zoals het staat te wuiven in de wind? Knip dan wat haartjes af van een schilderskwast en creëer zo je ultieme realisme. En zo zijn er talloze mogelijkheden: zwarte klei voor het nabootsen van asfalt, steentjes en split als idee voor rotsen en een felle zaklamp als alternatief voor een schijnende zon.

Arjan Heesakkers
Ook thuis kun je prima aan de slag met alledaagse voorwerpen. Je krijgt er een uniek beeld mee.
Zo heeft Arjan de setting voor de foto opgebouwd.

Een scene bouwen

Je kunt ook eventueel zelf een achtergrond maken. Dit hoeft vaak niet in het allergrootste detail. Als je met je diafragma wat open fotografeert (laag F-getal), dan zal je achtergrond iets in de onscherpte vallen. Dus de fijne details zijn dan niet van belang. Heb je een foto die je als achtergrond wilt inzetten? Druk hem af op fotopapier en plaats die in de achtergrond. Wel goed opletten dat je achtergrond in dat geval niet ongewenst licht reflecteert, waardoor er een storende lichtvlek in de achtergrond komt.

Een mooi hulpmiddel om een scène thuis te bouwen is een mini-studio, die ook vaak ingezet wordt voor productfotografie. Deze kun je eenvoudig op een tafel plaatsen. Met kleine lampjes kun je dan je scène perfect uitlichten. Zaklampjes zijn hiervoor een perfecte aanvulling om bijvoorbeeld een teveel aan schaduwen wat op te lichten.

Lex Schulte
Minifiguren steken een putdeksel over. Een tip van de maker: neem je minifiguurtjes altijd mee!

Wie aan de slag gaat met deze vorm van fotografie en eraan verslingerd raakt, zal al snel merken dat er heel wat tijd in gaat zitten. Het is niet zomaar eenvoudig een plaatje schieten: het bouwen van je scène neemt meer en meer tijd in beslag naarmate je meer op de details gaat letten. Er is van sommige fotografen bekend dat ze een week bouwen aan de ultieme setting en de foto vervolgens binnen een paar seconden schieten.

Bedenk bij het maken van jouw set ook vanaf waar je je foto gaat maken. Maak je een foto van bovenaf, zoals een luchtopname? Of ga je laag staan en fotografeer je je ‘modellen’ van onderaf? Kijk tijdens het neerzetten van je scene regelmatig door je camera en schiet af en toe wat testopnames. Zo zie je snel of je modellen op de juiste plek staan, hoe de schaduw valt en waar de horizon verschijnt. Kies ook de juiste lens. Gebruik een macro-lens voor een detailopname of als je je model beeldvullend vast wilt leggen. Ga je meer werken met een wat breder tafereel, dan kun je vaak gewoon met een kitlens al prima uit de voeten.

Remko Killaars
Variëren in standpunt geeft fantastische resultaten. Hier is gebruikgemaakt van modelspoorfiguurtjes in schaal 1:87, die zijn ongeveer 2 cm groot.

Zoom Academy

Wil je met nog meer creatieve macrofotografie aan de slag? Bekijk dan ook eens onze online workshop: Creatieve Macrofotografie!