Wil je meer leren over fotografie en ook prachtige foto’s leren maken? Bekijk dan onze Basiscursus Fotografie.
Hoe werkt focus stacking?
Een manier op je scherptediepte te vergroten in je foto’s, is het gebruik maken van focus stacking. Bij focus stacking neem je een reeks van foto’s die op verschillende punten zijn scherp gesteld. Op veel camera’s zie je tegenwoordig de optie om focus stacking direct op je foto’s toe te passen, maar vaak worden de verschillende foto’s pas achteraf – met bijvoorbeeld Photoshop – op elkaar ‘gestapeld’. Als resultaat zal er uiteindelijk een foto uitkomen die volledig – dus van voor tot achter – scherp is.
Bij het gebruiken van focus stacking is het handig om je camera volledig handmatig in te stellen, dus ook het scherpstellen. Op deze manier kun je zelf bepalen op welk punt je per foto scherpstelt. Zet je camera op de manual stand; de eenmaal ingestelde instellingen blijven hetzelfde. Zorg dat je diafragma opening op je camera klein is – bijvoorbeeld f/11.0. Stel de eerste foto bijvoorbeeld scherp op een object dichtbij je lens en zet de lens op macro stand. De tweede foto stel je scherp op bijvoorbeeld 0,7 meter, de derde foto op 1 meter en de vierde op 1,5 meter. Fotografeer tot je niet meer verder kunt met de lens. Ben je tevreden met het geschoten resultaat? Dan is de laatste stap de foto’s bij elkaar voegen op de computer. Als je een camera hebt met een focus stacking functie, dan doet de camera het ‘stapelen’ voor je en komt er direct een volledig scherpe foto uit.
Benieuwd hoe je met Photoshop en Bridge je foto’s kunt stapelen? In dit artikel wordt er een duidelijke uitleg gegeven. Uiteraard zijn er meerdere programma’s waarmee je focus stacking kunt toepassen op je beelden. Zo is er bijvoorbeeld het programma Picolay, geschikt voor Windows gebruikers (gratis). Voor Mac zijn er nauwelijks gratis programma’s te vinden, maar Helicon Focus is een relatief betaalbaar programma voor de Apple (en Windows) gebruikers onder ons.
Tips voor focus stacking
Kies ervoor om een onderwerp te fotograferen die gedurende de fotoserie niet beweegt. Als je een bewegelijk onderwerp kiest die bijvoorbeeld door de wind wordt verplaatst, dan verschilt je foto niet alleen in scherpte, maar ook in beeld. Het is dan erg lastig (en vaak niet mooi) om je foto’s dan nog samen te voegen tot één geheel.
Zorg dat je werkt met een goed statief. Het is bij focus stacking de bedoeling dat je camera niet tot amper verplaatst wordt tijdens het maken van de fotoreeks, wil je tot het beste resultaat komen. Door je camera op een statief te zetten, voorkom je dat deze te veel wordt verplaatst. Een focus stacking reeks die uit de hand is geschoten, is gedoemd om te mislukken, aangezien de kleinste bewegingen er al voor kan zorgen dat de beelden niet meer overeen komen.
Om bewegingsonscherpte te voorkomen is het aan te raden om gebruik te maken van de zelfontspanning op je camera of van een afstandsbediening. Op deze manier of je je camera niet aan te raken op het moment dat de foto wordt gemaakt.
Vind je het niet handig om steeds scherp te stellen met de scherpstelring op je lens? Kan kun je ook gebruik maken van een macro instelslede, ook wel een scherpstelslede genoemd. Met een scherpstelslede kun je je camera naar voren en achteren bewegen en op die manier verander je het scherpstelpunt. Je komt dus verder niet aan je objectief, maar je schuift je camera bij elke foto steeds een stukje verder naar voren of naar achteren om een ander scherpstelpunt te kiezen. Geen geld voor een instelslede? Een snelkoppelingsplaat is ook een optie.
Gebruik bij het scherpstellen tijdens de fotoreeks de live view functie op je camera. Via de live view functie heb je de mogelijkheid om gelijk te zien om je scherm hoe de foto eruit komt te zien. Op deze manier kun je dus nauwkeuriger bepalen op welk punt je de camera laat scherpstellen.
Zet je camera niet op een te klein diafragma. Wanneer je gebruik maakt van f/22.0 bijvoorbeeld, is het punt dat je wel een veel grotere scherptediepte hebt, maar de scherpte kan bij deze waarde sneller verloren gaan door diffractie. Maak dus gebruik van een diafragmawaarde rond de f/11.0 en f/16.0. Deze geven in de meeste gevallen voldoende scherptediepte.
