Tips - Zo leg je het mooie winterlicht vast

Dit artikel komt uit de volledige Online Cursus Fotograferen in de Winter in Zoom Academy. Hierin leer je alles over het fotograferen met winterse omstandigheden.

Profiteer maximaal van het licht, bijvoorbeeld door veel met schuin tegenlicht te werken. Besneeuwde takjes lichten zo prachtig op.

Een groot voordeel in deze situatie is dat schaduwen óók besneeuwd zijn, waardoor ze relatief veel licht weerkaatsen. Daardoor heb je niet snel het probleem dat het contrast te hoog wordt, en kun je in een raw-converter de schaduwen gemakkelijk een beetje lichter maken zonder dat dit meteen afgestraft wordt met veel ruis. Zonder sneeuw ben je in het bos toch vaak aangewezen op bewolkte dagen om het contrast binnen de perken te houden.

Overbelichten

Bedenk dat al het licht dat door de sneeuw wordt weerkaatst vaak de belichtingsmeter voor de gek houdt. Foto’s worden snel een stop te donker als je de camera op automatische belichting zet. Stel dus een belichtingscorrectie van plus één tot plus twee stops in. Let wel goed op dat je geen overbelichte sneeuwplekken krijgt, want als witte sneeuw overbelicht raakt, is er vaak meteen geen redden meer aan. Alle kleurkanalen zijn dan overbelicht, waardoor herstellen niet meer lukt, zelfs niet bij een raw-bestand. Dan toch maar liever een foto die een half stopje onderbelicht is: dat corrigeer je gemakkelijk in raw. Het histogram is in geval van twijfel je beste vriend!

Antoine van de Laar (vdlaarfotografie)

Witbalans

Er is overigens nóg een reden om bij voorkeur in raw te fotograferen, en dat is de kleurweergave, of meer specifiek de witbalans. Sneeuw moet in de meeste gevallen sneeuwwit zijn, en niet gelig of zwemend naar blauw. Op dit laatste loop je vooral risico in de schaduw, en schaduwen zijn er legio in een donker bos. Maar ook onder een strakblauwe hemel kunnen de kleuren gekke dingen gaan doen zonder dat je dat direct merkt. Je ogen corrigeren namelijk automatisch voor zulke kleurzwemen. Je camera heeft daar echter wat meer moeite mee, zelfs met de automatische witbalans ingeschakeld.

Als je in raw fotografeert, kun je de witbalans achteraf helemaal naar eigen wens finetunen. Klik met het pipetje Witbalans selecteren in Lightroom of Camera Raw op een beeldpartij die neutraal wit moet zijn, en gebruik de schuifregelaars Temperatuur en Kleur(tint) om de kleurweergave precies zo te krijgen zoals jij dat wilt.

Als bepaalde kleuren elders in beeld te veel gaan afwijken, gebruik je het Aanpassingspenseel of Gegradueerd filter om de witbalans plaatselijk bij te sturen.

Het mooiste winterlicht

Hoewel je in de winter altijd een laagstaande zon hebt, geldt ook dan dat het mooiste licht bij zonsopkomst en zonsondergang is. In dat opzicht is bosfotografie in de winter niet anders dan in andere jaargetijden; je hoeft er alleen niet zo vroeg voor uit je bed te komen. Een voordeel is natuurlijk ook dat de zon de hele dag vrij laag aan de horizon staat, zodat eigenlijk de hele dag sprake is van ideaal licht voor fotografie.

Zonsopkomst en zonsondergang blijven wel de mooiste tijden, maar zelfs midden overdag kun je nog uitstekende foto’s maken als je de lichtrichting goed gebruikt. Zorg dat de zon midden overdag zoveel mogelijk onder een hoek van 90 graden staat, zodat de schaduwen optimaal te zien zijn en relatief lang worden. Ook schuin tegenlicht is perfect, maar dan moet je natuurlijk wel goed opletten dat er geen overstraling ontstaat. Gebruik dus je zonnekap! Werk je met de zon in je rug, pas dan extra goed op dat je eigen schaduw en die van je statief niet hinderlijk in beeld verschijnen.

Katjavanderkwast

Kleurcontrast

Op een mooie besneeuwde winterdag in het bos valt het zonlicht vlekkerig door de bomen. Daar waar het licht de besneeuwde bomen kan bereiken ontstaan warm gekleurde hoge lichten. De schaduwen ontvangen geen direct zonlicht, maar weerkaatsen wel relatief veel indirect licht. Op een zonnige dag komt dat licht van de blauwe hemel. De schaduwen zijn daarom behoorlijk koel van kleurtint. Op die manier ontstaat er vanzelf een prachtig kleurcontrast in je foto tussen de warme hoge lichten en de diepblauwe schaduwen. Wees niet bang om dat effect in de nabewerking nog een extra zetje te geven, bijvoorbeeld met een Split Tone of Color Grading aanpassing in Lightroom.

Zoom Academy

Dit artikel komt uit de volledige Online Cursus Fotograferen in de Winter in Zoom Academy. Hierin leer je alles over het fotograferen met winterse omstandigheden en nog veel meer!

Zo leer je onder andere:

Bekijk hier de volledige Online Cursus Fotograferen in de Winter.