Macrofotografie is een populair genre. Je ziet de wereld opeens door een heel andere bril. Speciale macro-objectieven zijn er in vele soorten en maten, dus kiezen is niet altijd gemakkelijk. Om die keuze te vereenvoudigen, hebben we een aantal interessante opties op een rij gezet.
Dit artikel komt uit de volledige Cursus Camerabeheersing in Zoom Academy. Alles leren over je camera en wil je alle functies optimaal benutten? Bekijk de gehele cursus!
De opdruk ‘macro’ op een (zoom)objectief dekt niet altijd de lading. Een ‘echt’ macro-objectief is een objectief met een vaste brandpuntsafstand, dat in de meeste gevallen een afbeeldingsmaatstaf haalt van 1:1. Daarmee kun je kleine onderwerpen op ware grootte fotograferen. Eén centimeter in werkelijkheid komt dan dus overeen met één centimeter op de sensor.
Dat betekent dus ook dat ‘1:1’ bij aps-c onderaan de streep een sterkere vergroting oplevert dan bij fullframe. Omdat een kleinere sensor bovendien effectief een grotere scherptediepte geeft, zijn camera’s met een fullframe-sensor niet per definitie de beste keus voor fanatieke macrofotografen.
Langere brandpuntsafstand
Veel macro-objectieven hebben een wat langere brandpuntsafstand, zodat je op afstand kunt blijven en bijvoorbeeld insecten niet te veel stoort terwijl je bezig bent met je macrosessies. Ook op dit front ben je je met een kleinere sensor in het voordeel. Een 60mm-objectief op een aps-c-body gedraagt zich namelijk als een 90mm-objectief op fullframe. Als je een fullframe-objectief hebt, kun je dit vrijwel altijd probleemloos op een aps-c-body gebruiken.
Als je van een spiegelreflex op een systeemcamera bent overgestapt, kun je meestal je oude macro-objectieven blijven gebruiken met behulp van een adapter. Dit is een pluspunt, omdat macro-objectieven relatief duur zijn. Bovendien was het aanbod aan speciale systeemcameraobjectieven aanvankelijk nogal beperkt.
Aanbod
In het aanbod is de afgelopen tijd wel verbetering gekomen. Helaas zijn de nieuwere modellen die speciaal voor systeemcamera’s ontwikkeld zijn, echter vaak zelfs nóg prijziger dan de spiegelreflexversies.
Ook systeemcameragebruikers hebben bij Canon de keus uit meerdere opties in verschillende prijsklassen.
Zo heeft Canon sinds 2021 een prachtige RF 100mm F2.8L Macro IS USM in het assortiment, die het onderwerp zelfs groter dan in werkelijkheid (1,4x) kan afbeelden. Uit onze test bleek dat het een rondweg fantastisch objectief is. De prijs ligt echter ruim boven de 1.500 euro. Mocht dat je begroting te boven gaan, dan heeft Canon voor minder dan de helft ook de RF 85mm F2 Macro IS STM in de aanbieding. Die zette tijdens onze test ook prima prestaties neer en is lekker lichtsterk, al blijft de maximale afbeeldingsmaatstaf bij 1:2 steken. Ook bij de concurrenten Sony en Nikon is de macroliefhebber uiteraard aan het goede adres.
Alleen voor macro?
Macrolenzen met een wat langere brandpuntsafstand zijn overigens ook prima geschikt voor portretfotografie. Dit komt door het flatteuzere perspectief en de mogelijkheid om een fraaie onscherpte rondom je onderwerp te creëren. Ook bij productfotografie kunnen dergelijke lenzen goede diensten bewijzen. Qua optische prestaties behoren de meeste macrolenzen tot de absolute top.
©HMeeuwes
Springstaartjes zijn met het blote oog bijna niet te zien, maar met een macro-objectief wel vast te leggen. (Foto: HMeeuwes)
Alternatieven
Net als bij andere typen objectieven zit je meestal niet vast aan het assortiment van je camerafabrikant. Diverse merken, zoals Sigma en Tokina, leveren alternatieven die in veel gevallen vergelijkbare en soms zelfs betere prestaties neerzetten tegen een wat lagere prijs. Vaak zijn ook leuke extraatjes zoals ingebouwde beeldstabilisatie aanwezig.
In het close-upbereik is automatische scherpstelling niet altijd praktisch. Hoef je niet per se autofocus te hebben, dan kun je ook een objectief met handmatige scherpstelling overwegen. De optisch prima Samyang 100mm F2.8 ED UMC Macro is een populair voorbeeld. Zo’n objectief kan relatief eenvoudig met verschillende vattingen worden geproduceerd, waardoor je ook wat voordeliger uit bent. Mocht je echt een koopje zoeken, dan kun je eens neuzen bij het aanbod van nieuwe Chinese spelers op de markt zoals TTArtisan en Yongnuo.
Er zijn trouwens ook voordeligere manieren om macrofotografie te bedrijven dan met een speciaal macro-objectief. Denk aan het gebruik van voorzetlenzen of tussenringen, of een zogenaamde omkeerring om je gewone objectief omgekeerd op de camera te monteren. In het laatste geval moet je er rekening mee houden dat een kortere brandpuntsafstand een grotere afbeeldingsmaatstaf oplevert.
Met een winkelprijs van een paar tientjes boven de honderd euro is deze 40mm-macrolens van TTArtisan een van de voordeligste opties voor aps-c- of MFT-systeemcamera’s.
Macro in de overtreffende trap
Als 1:1 niet genoeg is, kun je bij Canon terecht voor de MP-E 65mm f/2.8 1-5x Macro Photo. Dit handmatig scherp te stellen objectief bereikt – zoals al uit de naam blijkt – een maximale afbeeldingsmaatstaf van 5:1, vijfmaal ware grootte dus. Bij andere objectieven moet je dan tussenringen of een balg inzetten. Deze lens kost ruim duizend euro, maar is – net als andere specialistische objectieven – voor incidenteel gebruik ook te huur.
Ook Laowa levert diverse objectieven waarmee je onderwerpen groter kunt afbeelden dan ze in werkelijkheid zijn. Deze objectieven zijn leverbaar met verschillende vattingen en relatief redelijk betaalbaar. Een macro-objectief dat je vrijwel nergens anders vindt, is de 15mm f/4 Wide Angle Macro. Door de grote beeldhoek in combinatie met een maximale afbeeldingsmaatstaf van 1:1 kun je piepkleine onderwerpen afbeelden in een duidelijk herkenbare omgeving. Het kan wel even duren voor je dit kunstje goed onder de knie hebt.
Een ander geval apart is de Lensbaby Velvet 85 (ca. 500 euro). Deze met diverse vattingen verkrijgbare macrolens gaat ‘maar’ tot 1:2, maar beloont je bij grotere lensopeningen met beelden met een zijdezachte uitstraling.
Bij Laowa kun je terecht voor diverse objectieven waarmee je onderwerpen kunt vastleggen op meer dan ware grootte.
Macrofotografie en scherptediepte
Hoe dichter je bij een onderwerp komt, hoe kleiner de scherptediepte. Dat kan lastig zijn als je heel je onderwerp scherp in beeld wilt hebben. Bij macro-objectieven kan vaak een erg klein diafragma ingesteld worden (tot F 32) ter compensatie. Natuurlijk is dan ook een flinke hoeveelheid licht nodig om tot een goede belichting te komen. Dat betekent dus het toevoegen van extra (kunst)licht of het gebruik van een langere sluitertijd: twee methodes die allebei ook weer hun eigen nadelen met zich meebrengen.
Veel macrofotografen gebruiken daarom een andere methode: focus stacking. Ze bouwen hun beelden op uit meerdere opnames waarin het scherptegebied steeds een stukje wordt opgeschoven, zodat het gehele onderwerp scherp in beeld komt. In hoofdstuk 7 van deze cursus leer je daar meer over.
Foto: Peaceandlove
Zoom Academy
Dit artikel komt uit de volledige Cursus Camerabeheersing in Zoom Academy. Alles leren over je camera en alle functies optimaal benutten? Bekijk de gehele cursus!
Zo leer je onder andere:
Alles over de techniek van je toestel
Je kennis te vergroten en mooiere foto’s te maken
Het toepassen van de technieken in de praktijk
Bekijk hier de volledige Cursus Camerabeheersing.
Opmerkingen