Photoshop - Zo vervang je een grauwe lucht

Een lucht pimpen vergde in het verleden geduld en vakmanschap. Je moest met laagmaskers en overvloeimodi aan de slag om een naadloos resultaat te krijgen. Nu plaats je in enkele seconden een nieuwe lucht. Dat het niet zomaar gaat om het simpelweg kopiëren en plakken van een luchtsectie, blijkt uit het eerste voorbeeld. Je ziet hier dat we aan een nachtfoto met wolkenkrabbers in een handomdraai een mooie vuurwerkshow toegevoegd. Aan de hand van wat andere voorbeelden gaan we laten zien hoe dit werkt.

Luchtvervanging

We gebruiken in deze uitleg weer meerdere foto’s om het effect van verschillende instellingen te laten zien. We gaan nu aan de slag met een foto genomen op een dakterras bij het vallen van de avond. Om het ons extra moeilijk te maken, zijn er niet alleen de contouren van de gebouwen en het gebladerte van een terrasplant. Er hangen ook nog eens slingers met lampen in de lucht. Het is bijna onbegonnen werk om deze foto met de klassieke technieken van een interessantere luchtpartij te voorzien. Met de functie Luchtvervanging is dit een kwestie van seconden.

In Photoshop vind je in het menu Bewerken de optie Luchtvervanging. Met deze functie kun je de luchtpartij makkelijk aanpassen. Photoshop selecteert en maskeert de oorspronkelijke lucht, zodat je een nieuwe kunt kiezen op basis van enkele opties. Hierdoor kom je in een venster, waar je de keus hebt uit verschillende luchten. De standaardbibliotheek is verdeeld in groepen: Blauwe luchten, Spectaculair en Zonsondergangen. Klik op de lucht die je interessant lijkt en een paar seconden later staat deze lucht in de afbeelding. Daarbij houdt Photoshop rekening met alle lokale elementen die géén lucht zijn. Ieder blaadje en alle lampjes en slingers blijven zichtbaar. Je mag gerust van een naadloze overgang spreken, want zelfs de voorgrondkleuren zijn aangepast aan de gekozen nieuwe lucht. Ja … het is écht zo simpel.

We willen de lucht van deze foto vervangen, maar door de slingers met lampen lijkt dat niet eenvoudig.

Alle elementen op de voorgrond worden automatisch van een masker voorzien, zodat de lucht alleen op de achtergrond komt.

Eigen luchtgroepen

Leuk, maar niemand is erbij gebaat dat we binnenkort op alle landschapsfoto’s dezelfde gefotoshopte luchten terugzien. Daarom kun je de bibliotheek uitbreiden met behulp van twee bronnen. De eerste daarvan is je eigen fotocollectie. Zoek in je eigen collectie opnamen met een interessante luchtpartij en voeg die toe aan de bibliotheek.

Om dit van meet af aan goed te doen, maak je eerst een eigen luchtgroep. Daarvoor klik je op het pijltje naast de miniatuur. Op die manier kun je de luchtgroepen zien. Klik onderaan in dit paneel op het pictogram van het mapje. Daarna kun je een nieuwe Groepsnaam invullen. In iedere map kun je trouwens op dezelfde manier submappen aanmaken.

Vervolgens klik je met de rechtermuisknop op de nieuwe luchtgroep en kies je in het menu dat verschijnt Afbeeldingen van lucht importeren. Dan navigeer je naar de map op de harde schijf waarin deze afbeeldingen staan en voeg je ze toe. Terwijl je in de vorige versie nog elke afbeelding apart moest importeren, kun je nu een groepsselectie maken om die in de volgende stap collectief binnen te halen.

Iedere luchtgroep kun je een eigen naam geven.

Lucht uit de cloud!

De tweede bron van nieuwe interessante luchten zijn de zogenaamde Sky Presets van Adobe. Hiervoor moet je uiteraard een Adobe-account hebben. Maar aangezien het programma Photoshop aan een Creative Cloud-lidmaatschap is gekoppeld, beschik je sowieso over een login en wachtwoord. Klik op het tandwieltje naast de nieuwe luchten en kies Meer luchten / Gratis luchten downloaden. Hierdoor opent je browser de Adobe Discover-website (deze kun je ook openen via www.kwikr.nl/luchten). Op deze site kun je hele pakketten met luchten uit de cloud plukken!

Zo’n pakket installeer je vervolgens in Photoshop via hetzelfde tandwieltje. Ditmaal kies je Meer luchten / Voorinstellingen importeren. Enkele seconden later vind je de nieuwe luchtachtergronden in de bibliotheek. 

Adobe stelt gratis extra luchten beschikbaar.

Tools

Het dialoogvenster Luchtvervanging bevat verschillende tools. Heb je een prachtige lucht gevonden, maar past die qua helderheid en kleur(temperatuur) niet helemaal bij jouw foto, dan regel je dat even onder Luchtaanpassingen met de schuifjes Helderheid en Temperatuur.

Een afbeelding die je hebt toegevoegd met een mooie nieuwe lucht, mag trouwens ook elementen op de voorgrond bevatten. Er kan bijvoorbeeld een strandje of een stukje bos op staan. We gaan dat laten zien met een voorbeeld. De lucht die we achter het meisje hebben geplaatst, bevat onderaan een strook bos (je ziet dat ook in de miniatuur van de lucht). Door de lucht iets groter te maken met de regelaar Schalen, verdwijnen de boomtoppen uit het zicht. Je kunt de toegevoegde lucht ook vastgrijpen met je muis en verschuiven.

Merk op hoe Luchtvervanging zelfs de fijnste haarpuntjes van het meisje heeft gemaskeerd. Je kunt de luchtpartij overigens ook Omdraaien: soms levert dit een mooier resultaat op. Onderaan in het dialoogvenster vind je onder Luchtaanpassingen nog een tweede groep regelaars onder de noemer Aanpassing voorgrond. De regelaars Voorgrondverlichting, Randbelichting en Kleuraanpassing dienen om de helderheid en de kleur van het onderwerp op de voorgrond op hun beurt beter af te stemmen op de nieuwe lucht. Zodoende wordt het resultaat nóg realistischer.

We hebben de nieuwe lucht een beetje geschaald, zodat de bomen zijn verdwenen.

Rand vervagen vs rand verschuiven

Vlak onder de miniatuur zie je nog twee opties: Rand vervagen en Rand verschuiven. We illustreren het et onderscheid tussen deze twee met een afbeelding van Firenze. Alles draait om wat er aan de horizon gebeurt. In de oorspronkelijke foto zie je hoe het gebergte langzaam oplost in mist en lucht.

Je ziet dat het gebergte langzaam oplost in mist en lucht.

Het is dus heel moeilijk om de exacte overgang tussen de nieuwe luchtpartij en de voorgrond te bepalen, omdat de horizon nu eenmaal diffuus is. Door de regelaar Rand vervagen naar rechts te verschuiven, zal de overgang geleidelijker verlopen dan wanneer je het schuifje naar links verplaatst. In dat laatste geval zal de overgang harder zijn. Met Rand verschuiven laat je nieuwe lucht meer of minder over het gebergte doorkomen.

We laten de nieuwe lucht dus ook zacht overlopen in de horizon.

Laagopbouw

Onder Uitvoer kies je bij voorkeur Nieuwe lagen. Luchtvervanging is een indrukwekkende functie, maar als je de opbouw van de lagen bekijkt, raak je pas echt onder de indruk. Achter deze functie zit een slimme structuur van aanpassingslagen en laagmaskers. En als je weet hoe deze lagen werken, kun je ze ook nog handmatig aanpassen.

De opbouw van de lagen ziet er complex uit.

Lagen bijwerken

We hebben er in deze cursus al voortdurend op gehamerd dat je steeds non-destructief moet werken. En dus ook hoe handig het is om de Uitvoer op nieuwe lagen te plaatsen. Als je eenmaal de opbouw van de uitvoerlagen begrijpt, kun je handmatig ingrijpen, zoals hier. We gebruiken een uitdagende foto: een gebouw waarin je zowel de lucht, als de spiegeling van die lucht in de ramen ziet.

Een uitdaging: zowel de lucht als de reflectie gaan we vervangen.

We hebben een interessante lucht geselecteerd uit de bibliotheek van Photoshop, maar hierdoor loopt die lucht door op de enorme glaspartijen van het gebouw. Uiteraard mogen deze vensters het patroon van de lucht wel reflecteren, maar niet met dezelfde intensiteit.

De ‘reflectie’ op de glaspartijen oogt niet realistisch.

Als we in het resultaat het paneel Lagen openen, zien we dat de functie Luchtvervanging drie nieuwe lagen heeft geplaatst, en dat de bovenste laag de nieuwe lucht bevat plus een masker. Selecteer dit masker en kies een flink Penseel en zwart als Voorgrondkleur. Zet de Dekking op 30% en schilder hiermee over de glaszones. Let op dat je op het masker schildert, en niet op de luchtpartij zelf! Dit zal de weerkaatsing temperen en het resultaat wordt natuurlijker.

Door het laagmasker handmatig te bewerken, krijg je in dit geval een beter resultaat.

Lucht in Camera Raw

Dankzij kunstmatige intelligentie kan Photoshop heel snel en toch ontzettend nauwkeurig de luchtsectie selecteren, maskeren en vervangen. Deze technologie van automatische luchtselectie heeft ook een variant in Camera Raw. Open Camera Raw versie 14 met Filter / Camera Raw-filter en klik rechtsboven op het pictogram Masker. Dat is het cirkeltje met puntjes eromheen. Hierdoor kom je in de interface Nieuw masker maken, waar je de de functie Lucht selecteren activeert.

Camera Raw zal een rode overlay over de lucht plaatsen, waardoor je weet dat alle wijzigingen die je in dit paneel aanbrengt, uitsluitend op de luchtpartij worden toegepast. Daarna wijzig je belichting, contrast en verzadiging, en je kunt zelfs ruisonderdrukking gebruiken. Het is ook mogelijk de selectie om te keren, zodat alle aanpassingen juist betrekking hebben op alles behalve de lucht. Daarvoor klik je op de naam van het luchtmasker. Meestal is dat Lucht 1, tenzij je dit masker zelf een naam hebt gegeven. Vervolgens kies je Omkeren.

Ook Camera Raw kan vanaf versie 14 automatisch de lucht maskeren.

Luchten delen

Wanneer je een mooie collectie luchten hebt verzameld, kun je deze exporteren als een .sky-bestand om ze op te slaan op je computer of om de voorinstellingen te delen met anderen. Daarvoor moet je eerst een foto openen en dan via het hoofdmenu Luchtvervanging selecteren. Klik naast de miniatuur op het pijltje dat naar beneden wijst. Zo kun je een map met eigen luchten selecteren. Klik er met de rechtermuisknop op en kies Geselecteerde luchten exporteren. Photoshop zal de geselecteerde luchten samen verpakken in een .sky-bestand en op de aangegeven locatie opslaan. Je kunt zo’n sky-bestand handmatig importeren via het luchtmenu, of je kunt een sky-bestand simpelweg op het Photoshop-canvas slepen terwijl de functie Luchtvervanging niet geopend is.

Het is mogelijk om luchtbestanden te exporteren en te importeren.