Dé plan-app voor fotografen: PhotoPills in de praktijk

Leer alles over het maken van een prachtige sterrenfoto, stap voor stap! Bekijk hier onze allernieuwste online cursus Sterrenfotografie van de Zoom Academy!

Bedenken, plannen en fotograferen

Een kleurrijke zonsondergang midden tussen twee wolkenkrabbers, de supermaan op het puntje van een torenspits, of de Melkweg over een bergrug. Op een zeldzame toevalstreffer na, loop je als fotograaf echt zomaar toevallig tegen dit soort speciale momenten aan. Nee, dit zijn juist foto’s die je zorgvuldig plant, omdat je precies op het goede moment op de juiste plek moet klaarstaan met je camera. We gaan je uitleggen hoe je zo’n foto kunt plannen met de betaalde app PhotoPills (Android en iOS).

Wat we gaan plannen

Wat je wilt plannen maakt voor dit stappenplan eigenlijk niet uit. Wil je een megagrote zon of maan? En wil je die precies boven een indrukwekkende rotsformatie, een imposant gebouw of iconische brug vastleggen? Dat kun je allemaal prima plannen met het onderdeel Planner van PhotoPills.

Bekijk jouw object (de rotsformatie, het gebouw of de brug) door op Load te tikken en bijvoorbeeld het adres, de plaats of de naam in te voeren. Op deze locatie op de kaart verschijnt vervolgens een rode speld. Zet die nog even precies op het juiste plekje door met je vinger erop te drukken en hem naar de goede plek te slepen.

Gekleurde lijnen verklappen je nu waar de maan en de zon opkomen, ondergaan en in welke richting je ze momenteel aantreft. In het kader hieronder zie je wat deze kleuren betekenen.

Gekleurde positielijnen op de kaart

Brede gele lijn = zonsopkomst

Brede oranje lijn = zonsondergang

Smalle oranje lijn = positie zon op gekozen tijdstip

Brede lichtblauwe lijn = maanopkomst

Brede donkerblauwe lijn = maanondergang

Smalle blauwe lijn = positie maan op gekozen tijdstip

Boog met bolletjes = Melkwegboog of (radiant van) meteorenzwerm

Brede lichtgrijze lijn = positie waar Melkwegkern opkomt

Brede donkergrijze lijn = positie waar Melkwegkern ondergaat

Smalle witte lijn = positie Melkwegkern op gekozen tijdstip

Wanneer moet je er zijn?

Om de zon of maan als een grote bol vlak boven een onderwerp te laten zweven, heb je meestal een tijdstip nodig waarop de zon of de maan laag aan de hemel staat. Veeg daarom over de tijdbalk om tot enkele uren na opkomst naar zo’n moment te zoeken, of begin vanaf een paar uur voor ondergang. Iets gevonden? Druk lang op de tijdbalk voor een korter tijdsinterval om nauwkeuriger te werken. Geef een korte tik op de tijdbalk als je op een andere datum wilt zoeken.

Optimale standpunt

Daarna is het tijd om het ideale standpunt te kiezen. Tik eerst op het plusteken (rechts boven de tijdbalk) en daarna op het pictogram van een speld met een kruis eronder. Vanaf nu wordt de positielijn van zowel de zon als de maan doorgetrokken. Die stippellijnen achter de rode speld wijzen vanaf nu aan waar jij ongeveer moet gaan staan om de zon of de maan boven het huidige object te zien. Vervolgens is het zaak om ergens in die richting naar een geschikt standpunt te zoeken. Dat kan via de plattegrond van PhotoPills of met zoiets als Google Maps of Apple Maps. Controleer aanvullend met Google Street View welk uitzicht je daar hebt en of niets het gewenste beeld blokkeert.

Plekje gevonden? Verplaats de rode speld ernaartoe om aan te geven dat je hiervandaan gaat fotograferen. Veeg daarna bovenin het scherm naar het tweede paneel en tik op het pictogram van de twee spelden. Er verschijnt een zwarte speld op de kaart. Sleep deze zwarte pin op het object waarboven je zon of maan wilt vastleggen. Kortom, waar daarnet de rode speld stond. De witte stippellijn tussen de twee spelden geeft de kijkrichting aan. Ken jij dit gebied op je broekzak, dan mag je de rode en zwarte speld natuurlijk ook meteen plaatsen.

De juiste hoogte

Nu is het enorm belangrijk dat de zon of de maan op het gekozen tijdstip niet toevallig net achter het hoofdonderwerp verscholen zit. Zoek daarom uit hoe hoog de brug, het gebouw of andere element dat je fotografeert is. Dat is vrijwel altijd wel ergens online te vinden als het een bekend object is.

In het tweede paneel zie je hoe hoog de zon of de maan op het gekozen tijdstip boven de zwarte speld staat, zoals gezien vanuit de rode speld en gemeten vanaf grondniveau. Dit moet hoger zijn dan de objecthoogte, wil je de zon of de maan erboven zien. Het reliëf van het landschap is hierin al verwerkt. Dus wil je de zon of de maan boven een heuvel of bergpiek vastleggen, dan plaats je de zwarte speld gewoon op het topje.

Tijdstip aanpassen

Blijkt nu dat de zon of de maan zich achter het gebouw of de heuvel bevindt? Veeg dan over de tijdbalk tot je een tijdstip vindt dat wel de gewenste hoogte oplevert. Er wordt gemeten tot het middelpunt van de zon/maan. Wil je de zon of de maan precies bovenop het object plaatsen, tel dan de helft van de diameter op bij de objecthoogte. De diameter ( Size) staat tussen haakjes vermeld achter de hoogte.

De hoogte in

PhotoPills gebruikt de terreinhoogte om te bepalen of de zon of de maan boven de zwarte pin uitkomt. Daarom is alleen een correctie nodig voor alles dat boven het landschap uitsteekt. Denk aan een huis, kasteel, toren, mast of hoge boom. Daarnaast kan het gebeuren dat je zelf vanaf een hoger punt fotografeert, zoals een dakterras of observatieplatform. In dat geval kun je het best rechts onderin kiezen voor More / Altitudes en de hoogte van jouw standpunt ( Red pin) en/of de objecthoogte ( Black pin) opgeven. Zodra de positielijn van zon of maan gestippeld is in plaats van doorgetrokken, is de schijf niet langer zichtbaar vanaf de rode speld.

Finetunen

Heb je daarnet de tijdbalk veranderd? Verschuif de rode speld dan tot de witte stippellijn tussen de spelden weer netjes samenvalt met de positielijn van de zon of de maan. Ook is het fijn als je op het moment suprême, dus zodra je straks klaarstaat om de foto te maken, snel nog even een paar stappen opzij kunt doen, mocht je de zon of maan toch nét niet op de juiste plek zien.

Gebruik zodra je (vroegtijdig!) op locatie aankomt vooral AR of Night AR (onderin de planner) om via augmented reality het pad van zon of maan te bekijken.

Hoe weet je of je precies op de juiste plek staat, oftewel bij de rode speld bent aangekomen? Tik op het plusteken rechts boven de tijdbalk, veeg naar links erover om enkele extra pictogrammen te tonen en tik op het locatiepictogram (gps-pijltje met een punt erboven). Het blauwe bolletje geeft daarna jouw huidige locatie aan.

Monsterlijk groot

Zodra je de rode en zwarte speld hebt geplaatst, wordt op het tweede paneel boven in beeld de grootte van de zonneschijf of maanschijf getoond. Hoe verder je van het voorgrondobject gaat staan, hoe kleiner dat lijkt en dus hoe groter de zon of de maan lijkt te worden. Je hebt daarom altijd een flinke afstand én forse telelens nodig om een gigantische zonneschijf of maanschijf vast te leggen in verhouding tot je voorgrondobject.

Tik op het kaartlagenpictogram en schakel Show Sun size of Show Moon size in bij Sun of Moon om de breedte van de positielijn een indruk te laten geven van de schijfdiameter. Heb jij een specifieke grootte in gedachten? PhotoPills hanteert de volgende richtlijn: onderwerpafstand = 100 * schijfdiameter. Voor een diameter van tien meter moet je daarom op ongeveer een kilometer afstand van het onderwerp staan. Ook enorm handig: schakel de kaartlaag FoV in en je ziet op de plattegrond wat je allemaal in beeld hebt, zodra je aangeeft welke camera en instellingen je gebruikt.

Volle maanschijf

Meestal wil je niet zomaar een willekeurige maanfase fotograferen, maar liever zoiets als volle maan of zelfs een supermaan. Je kunt dit op meerdere manieren bereiken.

Voor de volle maan kun je dubbeltikken op de tijdbalk om naar ‘nu’ te gaan. Veeg dan bovenin naar het vierde paneel en tik net zolang op het paneelpictogram tot je bij de eerstvolgende (of een andere) volle maan bent aangekomen. Daarna gebruik je de tijdbalk en de twee spelden om net als daarnet naar de beste locatie en tijd te zoeken. Een gele cirkel rondom het pictogram van de volle maan betekent trouwens dat het om een supermaan gaat.

Wil je sneller naar een volle maan zoeken, ga dan naar Pills / Moon en open Calendar. Je ziet nu per dag de maanfase. Tik op de gewenste datum, tik daarna rechtsonder op Action en dan Send to planner. Je komt weer in de planner terecht, met de gekozen datum actief.

Een supermaan kun je trouwens vinden via Pills / Moon / Distances.

Op een presenteerblaadje

Wat ook kan, is PhotoPills laten uitrekenen wanneer de zon of de maan op een specifieke positie en hoogte staat! Tik op de tijdbalk om naar ‘nu’ te gaan, plaats een rode en zwarte speld en corrigeer eventueel de hoogtes via More / Altitudes. Tik daarna linksonder op Find en kies op een iPhone Sun at azimuth & elevation of Moon at azimuth & elevation. Op een Android-telefoon is dat gewoon Sun of Moon. Vervolgens geef je bij Date range het datumbereik aan waarbinnen je wilt zoeken. Voor de zon is 1 year een goed uitgangspunt. Bij de maan is het vanwege het grillige gedrag beter om 2 years of 5 years te kiezen.

Bij Azimuth is de richting naar de zwarte speld al ingevuld. Tik op Elevation en versleep het gele of blauwe bolletje om de hoogte in te stellen waarop je de schijf wilt hebben. Het vergrootglas rechts bovenin toont vervolgens een lijst met mogelijke data binnen het gekozen tijdsbestek (als er mogelijkheden zijn tenminste!).

Gaat het om de maan? Tik eventueel op de kolomkop Phase om op maanfase te sorteren. De achtergrondkleur van het maansymbool verklapt de periode, zoals dag, blauwe uur, of nacht. Kies een datum en je kunt weer net als daarnet een en ander finetunen met de plattegrond of (Night) AR.

Melkweg en galactische kern

Wil je niet de maan of de zon vastleggen maar liever de Melkweg?

Met PhotoPills kun je achterhalen wanneer je de Melkweg kunt waarnemen. Kies weer een locatie en dubbeltik op de tijdbalk om naar ‘nu’ te gaan, of tik er een keer op en vul de datum van bijvoorbeeld je vakantie in.

Veeg naar paneel acht en tik op het pictogram van de Melkweg in dit paneel om naar de eerstvolgende nieuwe maan (of een andere) te springen. Bij afwezigheid van maanlicht kun je de Melkweg immers het allerbeste waarnemen. Mocht de getoonde datum niet uitkomen, dan kun je gerust een dagje eerder of later uitkiezen via de tijdbalk. Ga naar de kaartlagen (rechts boven de tijdbalk) en schakel het oogje in bij Milky Way.

De Melkweg bekijken

Bekijk je de donkere uurtjes met de tijdbalk, dan laat de bolletjeslijn steeds de positie van de Melkweg zien. Het grootste bolletje markeert de kern: het felste gedeelte van de Melkweg. De dunne witte lijn toont de plekken waar de melkwegboog de horizon snijdt. Aan de concentrische cirkels zie je hoe hoog of laag de Melkweg staat: middenin is recht boven je hoofd, elke volgende cirkel een stukje lager. Paneel zeven verklapt of en wanneer de kern zichtbaar is. Gedurende die periode geven grijze kaartlijnen de positie aan (huidige positie, opkomst en ondergang).

Visualiseren

Schakel Night AR in en veeg over het scherm om de verplaatsing langs de hemel te visualiseren. Het oranje bolletje in de Melkwegillustratie markeert de kernpositie. Al met al is het zo redelijk eenvoudig om de Melkweg en eventueel de kern boven of naast jouw hoofdonderwerp vast te leggen. Lukt dat momenteel niet? Probeer dan via paneel acht van nieuwe maan naar nieuwe maan te springen om te kijken of het bij een andere nieuwe maan wel mogelijk is.

Leuk voor later

Heb je iets leuks voorbereid met de planner? Sla dit dan op via Save (rechtsonder). Zodra het tijd is om in actie te komen, laad je het geheel in één keer in met Load en kun je meteen aan de slag. Jouw planningen zie je ook terug in het onderdeel My Stuff / Plans. Ook slim: tik in de planner op More, kies Action en je kunt via Share plan planningen delen met je medefotografen. Via Add to calendar plaats je de gebeurtenis in je agenda zodat je het niet vergeet.

Meteoren

Met Pills / Meteor Showers kun je uitvogelen wanneer er lekker veel meteoren verwacht worden. Op het elfde, tevens laatste paneel van de planner kun je zelfs rechtstreeks een zwerm uitkiezen en spring je direct naar het tijdstip van het maximum.

Zet bij de kaartlagen vooral even het oogje aan bij Meteor shower (hier kun je eventueel ook een meteorenzwerm uitkiezen). Op de plattegrond zie je daarna iets vergelijkbaars als bij de Melkweg, alleen geven de bolletjes ditmaal aan hoe het radiant zich in de loop van de nacht langs de hemel beweegt. Veeg maar eens over de tijdbalk. De grijze positielijn wijst hierbij steeds de richting aan van het radiant: het punt waarvandaan alle meteoren uit deze zwerm lijken te komen.

Zoom Academy

Dit artikel komt uit de volledige online cursus Sterrenfotografie in Zoom Academy. Hierin leer stap voor stap een perfecte sterrenfoto te maken, ook met je eigen apparatuur!

Zo leer je onder andere:

• Hoe de maan beweegt en hoe je deze fotografeert
• Het maken van de bekende startrails foto
• De Melkweg vinden en vastleggen
• Alles over locaties en planning voor sterrenfotografie

Bekijk hier de volledige Cursus Sterrenfotografie.