Inspiratie - Op pad in de Wadden

Het kustgebied van het vasteland langs de Waddenzee kent moddervlakten, kwelders, slaperdijken, verstilde dorpjes en ga zo maar door. Ieder gebied heeft zijn eigen unieke kenmerken. Er zijn ware fotografiepareltjes te vinden!

Wildernis

De Waddenzee is de enige echte wildernis van Nederland: het is het grootste aaneengesloten getijdenmoeras van zijn soort in de wereld. Een woest en dynamisch gebied waar het water dus heer en meester is. Twee keer per etmaal komen grote delen droog te liggen, hetgeen zorgt voor een uniek landschap.

Dit UNESCO-werelderfgoed is een gebied vol leven. Zo leven de gewone- en de grijze zeehond hier. En het gebied heeft een onschatbare waarde voor de miljoenen vogels die dit gebied aandoen tijdens de trek of het als thuisbasis hebben. Dat geldt natuurlijk niet alleen voor de Waddeneilanden, maar ook voor de vasteland-kant van het gebied.

Wanneer

De beste periode voor het fotograferen langs het grootste deel van de Waddenkust is grofweg van maart tot oktober. Dan is het licht namelijk het mooist bij zonsopkomst en zonsondergang. Daarbuiten verdwijnt de zon namelijk achter de zeedijk bij zonsondergang en vanaf november ook bij zonsopkomst. Voor de exacte positie van de zon tijdens zonsopkomst en zonsondergang kun je gebruik maken van verschillende apps als Photopills en The Photographer’s Ephemeris.

Wil je bij zonsondergang fotograferen, zorg dan weer dat je ruim een uur voor die tijd aanwezig bent, zodat je ruim de tijd hebt om verschillende composities te zoeken. Denk hierbij niet te moeilijk en houd het simpel: laat je zintuigen de vrije loop! Een paaltje, een bosje zeekraal, wat schelpen of een simpelweg de zon gereflecteerd op het Wad: ogenschijnlijk eenvoudige elementen kunnen de mooiste foto’s maken.

Foto: Ronald Rozema

Laag of hoog?

Check van tevoren of het laagwater is. Dit kun je bijvoorbeeld uitzoeken via www.windfinder.com of met behulp van één de vele getijdenapps voor je smartphone, zoals Het Waddengebied is een kwetsbaar natuurgebied, respecteer dit en laat geen afval achter. Kom je afval tegen, neem het dan mee. Het is, hoe klein ook, namelijk dodelijk voor de vele dieren die hier leven.. Tijdens hoogwater heb je minder te fotograferen in dit gebied: dan staat alles blank.

Qua voorbereiding is het verder verstandig om laarzen mee te nemen. Maak alles klaar voordat je het Wad op stapt, want je tas even neerleggen is er niet bij. Houd tijdens het fotograferen het tij goed in de gaten en fotografeer bij voorkeur tijdens afnemend tij, zodat je niet kunt worden verrast door het snel opkomende water.

Vliegen met een drone mag overigens en kan geweldige beelden opleveren, maar vlieg niet te dicht bij vogels en houd je aan de richtlijnen en regels.

Het Wad

Door de dynamiek van de getijden is het landschap veranderlijk en zijn de creatieve mogelijkheden enorm. Hier heeft de mens eeuwenlang pogingen gedaan om land te winnen. Gelukkig is dit inmiddels gestopt, maar zijn er nog veel rijsdammen en restanten daarvan te zien, die zeer fotogeniek zijn.

De bekendste vind je zonder twijfel bij Paesens-Moddergat. De paaltjes die je hier ziet, vormen een schitterend decor voor het fotograferen van de zonsondergang. Dan krijg je de zon namelijk heel mooi achter de paaltjes. Ook het nabij gelegen Wierum heeft een kust vol rijsdammen, met als klap op de vuurpijl een schitterend wrak van een praam. Een punt dat bij zowel zonsopkomst als zonsondergang zeer mooi is. Aan de andere kant van de dijk vind je een fotogeniek kerkje, dat recent decor stond in de Nederlandse televisieserie Hollands Hoop.

Deze hotspots zijn een perfect uitgangspunt en geweldig om te fotograferen. Maar ga zelf ook op zoek naar andere mogelijkheden. Er is hier namelijk heel veel te vinden. Laat je leiden door vormen, structuren en het weidse landschap met de open zee.

Foto: Peter Tulner

De kwelder

De kwelder is het overgangsgebied van water naar land. Op het lage deel van de kwelder na, komt dit gebied alleen onder water te staan bij storm en springtij. Het heeft een unieke vegetatie vanwege de zilte bodem. Hier vind je schitterende bloemen en planten en eindeloze vergezichten. Ook foerageren en broeden hier veel vogels, neem dus zeker een telelens mee als je niet alleen landschappen wilt fotograferen! Met name in de lente, zomer en herfst vind je hier een kleurrijke wereld met daartussen meanderende geulen.

Gebarsten grond

Langs de gehele Waddenkust vind je kwelders, maar de grootst aaneengesloten kwelder is Noard-Fryslân Bûtendyks. Hier vind je prachtige rijshouten schermen en afwateringsgeulen, als stille overblijfselen van landwinning. Je kunt op deze locatie eindeloze vlaktes met schitterende luchten fotograferen. Wanneer het een langere tijd erg droog is, dan droogt het slik uit en begint het te barsten. Hierdoor ontstaan fantastische patronen in de modder. Fotografeer deze patronen bij voorkeur met een flinke groothoeklens in combinatie met een dramatische lucht. Door hierbij de techniek focus stacking (het maken van meerdere foto’s met verschillende scherpstelpunten en die naderhand samenvoegen) toe te passen, krijg je een foto die van voor tot achter haarscherp is. Dit zal de impact van de foto drastisch vergroten.

Foto: Harmen Piekema

Getijdenhavens

Aan de Waddenkust zijn verschillende havens- en havensteden te vinden, zoals Den Helder, Harlingen, Lauwersoog. Ze hebben ieder hun eigen karakter, maar het leukste is eigenlijk de kleinste getijdenhaven van Nederland in Noordpolderzijl. Rijdend hiernaartoe waan je je aan het eind van de wereld: vanaf de dijk heb je een prachtig uitzicht over het haventje, de geul, de omliggende kwelders en de Waddenzee.

Bezoek deze haven tijdens hoogtij op een windstille dag rond zonsopkomst of zonsondergang. Mooier kun je het niet krijgen!

Foto: Jeroen Smit

Dollard

De Dollard is een zeearm tussen Nederland en Duitsland. Door de ontmoeting tussen zoet en zout water ontstaat een uniek landschap. Het grootste deel van de Dollard is beschermd natuurgebied. Het hele gebied is geweldig, maar een van de grootste trekpleisters is de iconische kijkhut ‘Kiekkaaste’ bij Nieuwe Statenzijl. Dit is Nederlands enige buitendijkse vogelkijkhut. Hij ligt exact op de Duits-Nederlandse grens. Toch is het niet het uitzicht vanuit deze hut wat de meeste fotografen aantrekt; het is de hut zelf! Met name tijdens zonsondergang vormt deze spectaculaire vogelkijkhut een schitterend decor voor de perfecte landschapsfoto. Neem naast je groothoeklens, ook zeker een telelens mee, want ook het uitzicht vanuit de hut is geweldig. Er worden naast de vele soorten vogels met enige regelmaat ook zeehonden en bruinvissen gespot.

Terpen en wierden

Eeuwenlang heeft de mens een zware strijd geleverd tegen het woeste water van de Waddenzee. Bij iedere storm kwamen grote delen van het land onder water te staan en moesten de bewoners vluchten. Toch wilde men hier koste wat kost wonen vanwege de voedselrijke bodem (als gevolg van de vele overstromingen). Daarom werden dorpen op heuvels gebouwd met de kerk als middelpunt.

In Friesland heten deze heuvels terpen en in Groningen noemen ze het wierden. Ooit waren er duizenden van dit soort dorpen, maar door de aanleg van dijken en het inpolderen van het land werden ze overbodig en zijn veel van deze terpen verdwenen. Gelukkig zijn er nog zo’n 1300 over, waaronder een twee heel mooie:

Foto: Harmen Piekema

Hegebeintum

Hegebeintum is de hoogste terp van Nederland en zeker een bezoek waard! Heb je een drone, neem deze dan mee want vanuit de lucht is de karakteristieke ronde vorm van dit soort dorpen goed te zien. Wil je de rust en stilte van het platteland ervaren, plan hier een zonsopkomst-sessie in bijvoorbeeld de lente.

Ezinge

Een schitterend terpdorp in Groningen is Ezinge, met zijn zeer fotogenieke kerk. De uitgelezen plek voor een mooie zonsopkomst. De beste periode voor een bezoek is in het vroege voorjaar of het late najaar en de winter. In de zomer bloeien er veel bloemen langs de laan maar is de kerk deels verstopt achter de bomen die ervoor staan.

Trek eropuit!

Het Waddengebied aan het vaste land is een zeer uiteenlopend en divers gebied met heel veel fotografische mogelijkheden. Te veel om hier allemaal op te noemen. Trek er dus vooral zelf op uit, en gebruik de genoemde iconische gebieden als leidraad. Het Wad is betoverend; wanneer ze je eenmaal in haar macht heeft, laat ze niet meer los!