Dit artikel komt uit de volledige Cursus Beheren en bewerken in Lightroom 2022 in Zoom Academy. Hierin leer je alles over de nieuwe functies van het fotobewerkingsprogramma.
Penseel
Het eerste traditionele gereedschap dat je tegenkomt, is het Penseel, die je activeert door op het betreffende icoontje te klikken. In plaats daarvan kun je ook gebruikmaken van sneltoets K op je toetsenbord. Ook met dit gereedschap maken we selecties. Deze selecties zijn volledig vrij. Handig dus om even subtiel het haar op te lichten van je model, of om tanden wat witter te maken. Of om dat ietwat overbelichte deel uit een foto donkerder te maken. Dit gereedschap geeft ongekende vrijheid.
Zet het Penseel aan. Nu zijn we vrij om in onze afbeelding te selecteren wat we willen. We hoeven alleen maar met ingedrukte muisknop onze selectie te schilderen. Je kunt uiteraard de Grootte en de hardheid ( Doezelaar) instellen voor een penseel naar wens. Deze instellingen vind je onder in het geopende paneel.
Nauwkeurig
Omdat het bij vrije selecties vaak om secuur werk gaat, is het handig om af en toe even flink in te zoomen om je beeld. Kies voor 100% in je Navigator-venster, net onder het Lightroom-logo in de linkerbovenhoek van je scherm. Het beeld verschijnt op ware (pixel)grootte. Zo zie je veel beter wat je selecteert. Wil je je beeld verschuiven? Daarvoor ga je in je foto staan met de muisaanwijzer en houd je vervolgens de spatiebalk ingedrukt. Er verschijnt een handje. Met ingedrukte spatiebalk kun je nu met je muis je beeld verschuiven. Laat je de spatiebalk weer los, dan zie je je Penseel weer verschijnen.
Automatisch maskeren
Om het selecteren te vergemakkelijken, is er nog een handig hulpmiddel. Kijk daarom nog eens goed bij je instellingen en ga op zoek naar de tekst Automatisch maskeren. Deze optie kan aan- en uitgevinkt worden. Bij uit selecteer je uit de vrije hand. Bij aan in principe ook, maar je selectie stopt automatisch bij randen.
Stel je bent tanden aan het selecteren, maar je wilt niet dat het tandvlees eveneens binnen de selectie valt. Zet dan Automatisch maskeren aan. Als je vervolgens vanuit zo’n tand begint te selecteren door te schilderen, stopt de selectie bij de eerstvolgende rand. Pas als je bewust over die rand heen gaat, gaat de selectie verder tot de volgende rand. Dankzij Automatisch maskeren kun je dus nauwkeuriger werken. Maak je tóch een foutje en selecteer je te veel? Houd dan de Alt-toets (Mac: Option-toets) ingedrukt. In je penseel in het hoofdvenster verschijnt een minteken, en het gaat functioneren als een gum. Zo poets je een teveel aan selecties weg. Nadat je je selectie hebt gemaakt en je aanpassingen hebt doorgevoerd, kun je het instrument weer sluiten door op Gereed te klikken.
Lineair verloop
Het volgende gereedschap is het Lineair verloop. Hiermee kunnen we een vlak selecteren. Dit masker wordt vaak gebruikt om bijvoorbeeld een deel van de lucht in een foto te selecteren. Nadat zo’n selectie gemaakt is, kun je op die selectie de aanpassingen loslaten die je wilt. In vorige Lightroom-versies heette dit het Gegradueerd masker.
Het fijne van Lineair verloop is dat we lokale selecties kunnen maken in onze afbeelding waarbij een natuurlijk verloop kan worden toegepast. Het is daarmee dus met name geschikt voor vlakken. Het gereedschap kan aangeklikt worden om te activeren, maar de sneltoets M op je toetsenbord voldoet ook. Nadat dit gereedschap geactiveerd is, ga je met je muis ergens in je afbeelding staan. Je zult zien dat de muisaanwijzer verandert in een kruisje. Met dat kruisje ga je naar het punt waar je je selectie wilt laten beginnen. Als je van daaruit met ingedrukte muisknop je muis versleept, zie je je selectie verschijnen. Trek de selectie door tot waar je die wilt laten eindigen.
Wat opvalt als je goed naar de rode maskeroverlay kijkt, is dat de selectie een verloop krijgt: deze is niet overal even sterk. Dit verloop kunnen we zachter en harder maken door op de bovenste of onderste lijn te gaan staan. Die lijn kun je met het handje oppakken. Breng je de lijnen naar elkaar toe, dan wordt het verloop harder. Trek je de lijnen uit elkaar, dan wordt het juist zachter.
Selectie verschuiven en draaien
Staat je selectie niet op de juiste plek en zou je deze willen verplaatsen? Op de middelste lijn zie je een vierkantje, dat je met je muis kunt oppakken. Vervolgens kun je de hele selectie verschuiven. Ga je vervolgens nog ergens anders met je muis op de middelste lijn staan, dan verschijnen er pijltjes. Daarmee kun je je selectie nog wat draaien en kantelen om die tot in perfectie te regelen.
Nu je de selectie gemaakt hebt, kun je met de beschikbare schuifjes in het Effect-paneel wederom de nodige aanpassingen doen. Elke schuif die je nu verandert, heeft dus nu alleen betrekking op de gemaakte selectie. Klaar? Klik op Gereed om het instrument te sluiten.
Radiaal verloop
De laatste traditionele selectiemethode is het Radiaal verloop. Deze methode kent grote overeenkomsten met de voorgaande. Waar we echter met het Lineair verloop rechte vlakken selecteerden, maken we met het Radiaal verloop ronde (met de Shift-toets ingedrukt) of ovale selecties.
Schematische weergave van een Radiaal verloop.
Het Radiaal verloop kun je activeren door op het betreffende icoontje te klikken of gebruikt te maken van de toetscombinatie Shift+ M. De werkwijze is verder gelijk aan het uittekenen van een Lineair verloop, behalve dan dat je nu zult merken dat er een ovale selectie ontstaat. Op de lijnen van die selectie zie je enkele punten. Deze punten kun je oppakken en verslepen om de ronde vorm aan te passen. Ook zie je in het midden een punt, die je kunt oppakken om de gehele selectie te verplaatsen.
Verloop aanpassen
Als je het verloop uitgetekend hebt, heb je wederom de beschikking over talloze schuifregelaars om het geselecteerde gebied aan te passen. Helemaal bovenaan in dit venster vind je nog twee belangrijke tools. Een daarvan is de Doezelaar. Met de bijbehorende schuifregelaar kun je de hardheid van de selectie aanpassen. Een lage waarde geeft een hardere rand dan een hogere waarde. Ook kom je ook wederom Omkeren tegen. In principe is alles geselecteerd binnen de uitgetekende cirkel of ovaal. Wil je liever dat juist de buitenzijde van je uitgetekende gebied de selectie wordt, draai dan de selectie om door deze optie aan te vinken. Deze optie is ook beschikbaar bij gebruik van het Penseel of Lineair verloop. Door op Gereed te klikken, sluit je het gereedschap.
Zoom Academy
Wil je meer leren over bewerken in Lightroom? Volg dan onze Zoom Academy cursus Beheren en bewerken in Lightroom 2022, of bekijk onze livestream waarin we de nieuwe functies uitleggen en laten zien.
