Beginnerstips voor het fotograferen van wildlife

Voor aansprekende foto’s van dieren in het wild biedt Nederland ongekende mogelijkheden. Dit komt door de enorme variëteit aan verschillende typen landschappen, zoals bos, wadden, watergebieden en uiterwaarden. Zelfs dicht bij huis, in onze steden, vind je tal van fotogenieke soorten.

Kennis van dieren

Om dieren in het wild goed te kunnen fotograferen, is het wel een must om je in de leefwijze van de soort te verdiepen. Waar leven ze, in welk soort bos? In welke periode van het jaar laten ze zich beter observeren? En hoe kun je ze dicht genoeg benaderen zonder ze te verstoren?

Door in de literatuur te duiken, het internet te raadplegen of contact te zoeken met een deskundige, kun je je kennis van een soort verbeteren. Veel diersoorten zijn doorgaans het actiefst in de vroege en late uren. Uiteraard is het ook goed om het leefgebied te leren kennen. En dan is het handig om eerst een bepaalde diersoort in een bosgebied in je directe woonomgeving uit te kiezen. Zo kun je vaker dit gebied bezoeken en ook de gedragingen van het dier beter leren kennen.

In de duinen

Wat die leefgebieden betreft, heb je verschillende opties, mede afhankelijk van in welk deel van Nederland je woont. In het westen zijn er de duinen. De wind verandert het landschap continu en levert een dynamische natuur op. In de begroeide gedeeltes zie je veel struiken en nauwelijks bomen. Duindoorn en meidoorn bieden vogels en insecten een veilige leef- en broedplek. Het gevarieerde duinlandschap heeft voor iedere fotograaf prachtige mogelijkheden.

Landschapsfotografen richten zich op stuivende bossen, beboste duintoppen, strand en duinmeren. En wildlifefotografen vinden er tal van vogels en zoogdieren zoals vossen en damherten. Laat je verrassen en wandel door de woeste duinen naar de zee!

De twee bekendste duingebieden zijn de Amsterdamse Waterleidingduinen (AWD) en Nationaal Park Zuid-Kennemerland. Tussen Noordwijk aan Zee en Zandvoort liggen de Amsterdamse Waterleidingduinen: met 3400 hectare een van de grootste natuurgebieden aan de Nederlandse kust. Hier kun je heerlijk wandelen door bossen, heide, duinen en over het strand. In tegenstelling tot in veel andere natuurgebieden mag je er echt struinen en dus (bijna overal) van het pad af.

Door de variatie in landschapstypen is een rijke fauna aanwezig, waaronder damherten, reeën, konijnen en zelfs boommarters. Maar natuurlijk zijn de Amsterdamse Waterleidingduinen dé plek om vossen te fotograferen. De meeste vossen hebben er geen enkele angst voor de mens meer en laten zich als volleerde modellen uitgebreid door je fotograferen. Ook voor vogelfotografie is dit een prima gebied. Het open water van de kanalen tussen de duinen en bossen trekt veel watervogels, en in het bos zijn weer andere vogels zoals havik, specht en bosuil te ontdekken. Als kers op de taart laat ook de ijsvogel zich hier goed bewonderen, altijd in de buurt van het water!

Op zeven kilometer van de AWD ligt een van de andere grote duingebieden: Nationaal Park Zuid-Kennemerland. Dit Nationale Park is maar liefst 3800 hectare groot en bestaat uit een uitgestrekt bos- en duingebied tussen IJmuiden, Haarlem en Zandvoort. In dit gebied leven volop vogels, reptielen en zoogdieren zoals vossen, boommarters, Schotse hooglanders en konikpaarden. In een afgesloten deel van de Kennemerduinen ligt het Kraansvlak. Dit duingebied is ongeveer 438 hectare groot en ligt tussen Bloemendaal en Zandvoort. Het is de thuisbasis van het grootste landzoogdier van Europa: de wisent of Europese bizon. 

Nationaal Park de Hoge Veluwe

Dit park is een van de oudste Nationale Parken in Nederland, en ook het grootste met een oppervlakte van 5500 hectare. Het gebied ligt op de Veluwe in de provincie Gelderland op zandgronden die ontstaan zijn in de voorlaatste ijstijd. Het park biedt een zeer afwisselend landschap van zandgronden, heidevelden en bos.

De bekendste bewoner van De Hoge Veluwe is het edelhert, waarvan er in het park zo’n tweeduizend leven. Een ander groot zoogdier dat je kunt aantreffen, is de in 1921 uit Corsica en Sardinië ingevoerde moeflon. Moeflons zijn prachtige wilde schapen. Ze zijn van nature zeer schuw en hebben een uitstekend zicht, waardoor ze al op grote afstand op de vlucht slaan zodra ze een mens ontdekken. In het park leven ook vossen, reeën, dassen en wilde zwijnen. Tevens komen naast de das nog meer marterachtigen voor, zoals de bunzing, boommarter, wezel en hermelijn.

Stadsparken

Op het eerste gezicht zou je bij dieren in het wild niet meteen denken aan stadsparken. Maar schijn bedriegt, want juist in de vele stadsparken die Nederland rijk is, vallen veel dieren te ontdekken. Eigenlijk zijn het miniatuurbossen dicht bij de mens. En juist omdat zulke parken veel door mensen worden bezocht, zijn de dieren daar ook beter te fotograferen. Tijdens een wandeling in een van de bossen in Nederland vluchten eekhoorns vaak snel voor je weg, maar in een stadspark komen ze vaak even dichterbij poolshoogte nemen. Ideaal voor een paar prachtige close-ups van de rode knager.

Wil je de blauwe reiger fotograferen? In diverse stadsparken bevinden zich kolonies. In de vijvers laten allerlei soorten eenden zich prima fotograferen, en zijn ook de grauwe gans en Canadese gans vaak aanwezig. Wist je dat in het Vondelpark in Amsterdam maar liefst dertig verschillende vogelsoorten jaarlijks broeden? Het is geen slecht idee in een (stads)park te oefenen en dan langzaam te ‘upgraden’ naar het echte werk: de schuwere soorten in de uitgestrekte (en donkere) bossen.

10 gouden regels

Natuurmonumenten zorgt voor ons landschap, en ook wij fotografen dienen de natuur te respecteren. Op www.natuurmonumenten.nl heeft de vereniging tien regels opgesteld waaraan je je als fotograaf moet houden – en dat doen we natuurlijk!

• Fotografeer dieren en planten alleen in hun leefomgeving.
• Vang of verontrust geen dieren.
• Bied geen voedsel aan speciaal voor de foto.
• Fotografeer alleen nesten als dit de dieren niet verstoort.
• Houd een gepaste afstand bij het fotograferen.
• Verdiep je in de natuur en de ecologie van de soorten.
• Natuurfoto’s zijn niet geënsceneerd en gemanipuleerd.
• Wees een goede natuurgast en beschadig geen natuur.
• Betreed geen verboden terrein.
• Laat geen afval achter.