Heb je een mooie sterrenfoto gemaakt? Zo bewerk je hem!

22 augustus 2023 07:43
redactiezoomnl

Het maken van een goede astrofoto heeft nogal wat voeten in de aarde. Een sterrenlucht (al dan niet met voorgrond) scherp en op de juiste manier vastleggen is niet gemakkelijk en vergt veel oefening en ervaring. Daarnaast is het in de meeste gevallen noodzakelijk dat je de gemaakte beelden bewerkt. Daar zijn speciale programma’s voor, die je een hoop werk uit handen kunnen nemen.

Leer alles over het maken van een prachtige sterrenfoto, stap voor stap! Bekijk hier onze online cursus Sterrenfotografie van de Zoom Academy!

Het bewerken van een astrofoto houdt meer in dan enkel wat contrast of scherpte toevoegen of wat aan de kleuren veranderen, zoals je bij een portret of een landschapsfoto zou doen. Bij de bewerking van astrofoto’s komt heel wat meer kijken, want vaak is het nodig om verschillende (soms wel honderden) beelden te combineren tot één totaalbeeld om alle diepte, kleuren en details uit de oorspronkelijke scène naar voren te halen. Met andere woorden: je moet gaan ‘stacken’.

Foto's combineren

Stacken is een veelgebruikte techniek in de fotografie, die neerkomt op het stapelen van verschillende beelden om de juiste informatie uit ieder beeld te gebruiken voor een optimaal totaalbeeld. Bijvoorbeeld om extra scherpte te creëren of extra dynamisch bereik te realiseren.

Bij astrofotografie gaat het – afhankelijk van het ‘genre’ – meestal om een combinatie van een maximaal dynamisch bereik, optimale scherpte en zo min mogelijk ruis. Dit alles met beelden gemaakt onder uitdagende lichtomstandigheden.

Zo kun je bijvoorbeeld verschillende opnames maken om de belichting te optimaliseren. Vervolgens kun je ook nog een totaal zwart beeld vastleggen om met behulp daarvan ruis tegen te gaan.

Een startrail van een eik die aan de rand van een aspergeveld staat. Er zijn 252 opnames gebruikt en in het gratis te downloaden StarStaX samengevoegd.

Peter Waelbers (peterwaelbers)
252 opnames, exif onbekend

Welk programma?

Al deze beelden kun je combineren in bijvoorbeeld Photoshop, maar er zijn ook speciale programma’s voor. De groep serieuze astrofotografen is groot, en daarom zijn er ook flink wat programma’s die je kunnen helpen bij de meest ingewikkelde bewerkingen. Zonder uitzondering zijn het programma’s met uitgebreide mogelijkheden, die je misschien niet direct allemaal begrijpt. Ook hier baart oefening kunst. Hieronder een paar handige voorbeelden van programma’s die je kunt inzetten.

Sequator

Met Sequator kun je je sterrenfotografie-beelden eenvoudig stapelen. Dit gratis programma is rechttoe rechtaan en is speciaal gemaakt voor sterrenfotografie. Je laadt je light frames en alle correctieframes (zoals dark frames, bias frames en flat frames) via de software in, stelt wat parameters in, en laat het programma verder z’n werk doen. Het stapelen duurt wel even, en het resultaat is een gigantisch tiff-bestand.

DeepSkyStacker

Met DeepSkyStacker kun je, zoals de naam al aangeeft, je gemaakte beelden eenvoudig stapelen om zo tot een optimaal eindresultaat te komen. Dit programma automatiseert het normaliter zware en tijdrovende proces van handmatig openen en stapelen van soms wel honderden verschillende raw-beelden. Je importeert ze eenvoudig in het systeem en laat het zijn gang gaan. Een aantal uren (!) later is het stapelen klaar en ligt er een kant-en-klare basis op je te wachten, die natuurlijk op andere fronten (curven, belichting en dergelijke) nog flink aangepakt moet worden.

PixInsight

PixInsight is een programma gemaakt door en voor astrofotografen. De mogelijkheden zijn uitgebreid, en het programma is ontwikkeld om astrofotografen de volledige controle te geven over de achterliggende algoritmes en processen. Eenvoudig is echter anders. Zoals ze zelf zeggen bij PixInsight, hebben veelzijdigheid, accuratesse en efficiëntie altijd voorrang op gebruiksgemak, en zijn daaraan geen concessies gedaan bij de ontwikkeling.

StarStaX

De software StarStaX is specifiek ontwikkeld voor het maken van sterrensporen, en is beschikbaar voor Windows en macOS. Je laadt je bestanden in, en kunt verschillende methodes van stacking kiezen. Het is een kwestie van uitproberen wat het best werkt in jouw beeld. Het programma kan kleine gaten in je sporen opvullen.

Zoom Academy

Dit artikel komt uit de volledige online cursus Sterrenfotografie in Zoom Academy. Hierin leer stap voor stap een perfecte sterrenfoto te maken, ook met je eigen apparatuur!

Zo leer je onder andere:

  • Hoe de maan beweegt en hoe je deze fotografeert
  • Het maken van de bekende startrails foto
  • De Melkweg vinden en vastleggen
  • Alles over locaties en planning voor sterrenfotografie

Bekijk hier de volledige Cursus Sterrenfotografie.