Het nabewerken van je foto is een belangrijk onderdeel geworden binnen de fotografie. Het kan je foto’s vele malen aantrekkelijker maken, zelfs als je maar heel subtiele aanpassingen maakt. In dit artikel laten we je zien hoe je in Adobe Lightroom een staalwol-foto natuurgetrouwer maakt.

Dit artikel komt uit de volledige Cursus Licht in het Donker in Zoom Academy. Hierin leer je alles over het fotograferen bij weinig licht en nog veel meer!

Het raw-bestand dat we gaan bewerken in Adobe Lightroom Classic.

Tijdens nachtfotografie en lightpainting fotografeer je bij voorkeur in raw. Je camera slaat in dit bestandsformaat veel meer informatie op (dan wanneer je in jpg fotografeert), waardoor je meer mogelijkheden hebt in de nabewerking. Tenzij je de perfecte foto gemaakt hebt, heeft een raw-bestand eigenlijk altijd wel wat nabewerking nodig. Het mist vaak wat scherpte, contrast en kleur.

Importeren

Zoek een foto op die je wilt bewerken en sleep deze naar Lightroom om hem te importeren. Na het importeren komt de foto in de bibliotheek terecht. Ga nu naar de module Ontwikkelen. In deze module kun je alle mogelijke bewerkingen toepassen. Een voor een zullen we de belangrijkste bewerkingen aan je uitleggen.

Alt en shift

De toetsen Alt en Shift zijn erg handig tijdens het bewerken van je foto. Door Alt in te drukken bij bepaalde schuifjes, komt er een verbogen functionaliteit naar boven. Wanneer dit het geval is, zullen we dit in de tekst aangeven. Door Shift in te drukken, kun je in stappen van 10 een bewerking toevoegen. Doe je dat niet, dan worden de effecten in stappen van 1 of 5 toegepast. Wil je dus duidelijk kunnen zien wat het effect is van een bepaalde schuif, gebruik dan de Shift-toets.

Lenscorrectie

De eerste stap is het corrigeren van lensfouten. Klik daarvoor op het tabblad Lenscorrecties. Je ziet hier twee opties staan: Kleurafwijking verwijderen en Correcties profiel inschakelen. Kleurafwijking, ook wel chromatische abberatie genoemd, komt bij elk objectief voor. Je ziet het terug als de gekleurde randjes rond een onderwerp. Ook al is het niet altijd te zien, het kan geen kwaad Kleurafwijking verwijderen bij iedere foto aan te zetten. Lightroom zal hiermee in de meeste gevallen deze gekleurde randjes vlekkeloos uit je foto verwijderen. Als je het vinkje Correcties profiel inschakelen inschakelt, zie je meteen een verschil in je foto. Voornamelijk in de hoeken. Wat deze optie namelijk doet, is de bolling van het objectief uit je foto halen en een eventueel vignet verwijderen. Door de bolling in het glas van je objectief zijn rechte lijnen namelijk niet meer recht. Lightroom corrigeert dat op basis van de exif-gegevens van het cameramerk en objectief.

Na het inschakelen van de functie Correcties profiel inschakelen zoekt Lightroom het juiste cameramerk en objectief erbij.

Handmatig

Onder het kopje Handmatig bepaal je zelf hoe groot de mate van de correctie moet zijn en kun je handmatig de kleurafwijking verwijderen, mocht Lightroom dat niet naar wens hebben gedaan. Je kunt hier ook naar wens het middenpunt of de sterkte van het vignet aanpassen of het vignet verwijderen.

Transformatie

Na het toepassen van de lenscorrecties, ga je naar het tabblad Transformatie. Hier kun je het perspectief veranderen en de foto rechtzetten. Heb je bijvoorbeeld gebouwen die naar achteren vallen? Dan pak je dat probleem in Transformatie aan. De optie Automatisch doet dit vaak erg goed, maar ook Vlak, Verticaal of Volledig doen hun werk prima. Elke optie zet de foto op een andere manier recht, probeer gewoon uit wat voor jouw foto het beste werkt. Om je op weg te helpen: bij veel horizontale details gebruik je de optie Vlak. Bij veel verticale details kies je voor Verticaal. Volledig is een combinatie van deze twee.

Ben je ontevreden over hoe Lightroom het probleem aanpakt, corrigeer het perspectief dan handmatig. Klik op het ronde icoontje linksboven in het tabblad of druk op Shift+T. Je kunt nu door lijnen te trekken je foto handmatig rechtzetten. Trek minimaal twee lijnen over duidelijke horizontale of verticale lijnen met behulp van het vergrootglas. Lightroom zal de foto vervolgens rechtzetten.

Onze foto hebben handmatig rechtgezet door twee verticale lijnen over de gebouwen in de achtergrond te trekken.

Het vergrootglas zorgt ervoor dat je nauwkeurig je lijnen kunt trekken.

Foto bijsnijden

Nadat je de foto rechtgezet hebt, kun je de foto eventueel bijsnijden. Klik daarvoor op het Crop-icoontje of gebruik de sneltoets R. Je kunt je nu foto bijsnijden, nogmaals rechtzetten of de ratio van je foto veranderen. Voor een lijst met de mogelijke ratio’s klik je op Origineel, naast het slotje. Ook kun je daar zelf een ratio invullen. De foto bijsnijden doe je door aan de hoeken van de foto te trekken.

Als je Shift ingedrukt houdt terwijl je de hoeken van de foto versleept, blijft de huidige ratio behouden. Een andere mogelijkheid is het slotje te sluiten. Dit zorgt er ook voor dat de ratio niet verandert. Is het slotje open, dan kun je de ratio van de uitsnede wel aanpassen door zonder Shift ingedrukt aan de hoeken te trekken.

Bij onze foto hebben we de loze ruimte aan de onder- en zijkant weggehaald en de staalwolcirkel volgens de regel van derden op een derde van de foto geplaatst.

Je snijdt je foto bij door aan de hoeken van de uitsnede te trekken of het vlak te verplaatsen.

Standaard

In het tabblad Standaard begint je bewerking pas echt vorm te krijgen. Je kunt hier het grootste verschil maken en je foto naar eigen smaak en idee vormgeven. Pas bijvoorbeeld de witbalans en belichting aan, voeg contrast toe, corrigeer schaduwen en hooglichten of verzadig de kleuren. Of voeg een van de talrijke andere effecten op je foto toe.

Histogram

Een belangrijk onderdeel van de nabewerking is het histogram. Die zie je rechtsboven in beeld staan. Het histogram laat je zien hoe de belichting van de foto in elkaar steekt. Links zie je de schaduwen, in het midden de middentonen en rechts de hooglichten. Wil je dat Lightroom aangeeft of er te donkere schaduwen of te lichte delen in je foto zitten, klik dan op de bovenste driehoekjes in het histogram. Lightroom zal dan in het rood aangeven of er uitgebeten hooglichten of te donkere schaduwen (blauw) in je foto zitten. Dit kun je vervolgens corrigeren door de schuifjes Schaduwen, Hooglichten, Witte tinten of Zwarte tinten heen en weer te bewegen tot het naar wens is.

Zo ziet het histogram van ons raw-bestand eruit.

Witbalans

De witbalans heeft een grote invloed op de kleur in je foto. Een groot voordeel van fotograferen in raw is dat je in de nabewerking de juiste witbalans kunt instellen. Kies bijvoorbeeld uit een van de voorinstellingen. Klik ze allemaal eens aan en kijk welke witbalans bij jouw foto past. Zit er niet tussen waar jij naar op zoek bent, ga dan zelf aan de slag. Schuif je het schuifje van Temperatuur naar links, dan worden de kleuren in je foto koeler. Trek je ’m naar rechts, dan wordt je foto warmer.

Wij hebben gekozen voor een wat koelere witbalans. Het origineel heeft namelijk wel erg veel gele en oranje tinten.

Belichting aanpassen

Vervolgens zijn we aan de slag gegaan met de belichting. We hebben de foto wat donkerder gemaakt en wat meer contrast toegevoegd. Ook hebben we de hooglichten wat teruggebracht en de schaduwen iets lichter gemaakt. Met deze kleine aanpassingen is de foto een stuk natuurgetrouwer gemaakt. Meteen zie je in het histogram ook verbeteringen in de schaduwen en hooglichten. Wat er nog aan de zijkanten van het histogram geplakt zit, is niet storend genoeg om aan te passen. Bovendien, zouden we dat wel doen, dan heeft dat invloed op de gehele foto. Let dus goed op als je bepaalde bewerkingen toepast: blijf altijd goed kijken naar het volledige beeld.

Ga je aan de slag met het schuifje bij Belichting of Hooglichten? Druk dan ook eens de Alt-toets in. Je zult zien dat je foto zwart wordt. Zie je veel wit? Dan betekent het dat die delen overbelicht zijn. Beweeg de schuif naar links om die overbelichting te verwijderen.

We hebben in onze foto de Helderheid wat omhoog gebracht. Het maakt onze foto wat harder en ruwer; een effect wat goed bij deze foto past.

Na enkele kleine aanpassingen ziet de foto er heel anders uit.

Kleur

Wil je de kleuren in je foto aanpassen, dan heb je daar meerdere mogelijkheden voor. In het tabje Standaard zie je Levendigheid en Verzadiging. Levendigheid heeft vooral een effect op de koele kleuren. Goed te gebruiken bij portretten of een foto’s die je tijdens het blauwe uur gemaakt hebt. Verzadiging heeft een effect op alle kleuren, maar met name de warmere kleuren, zoals die van een zonsondergang, komen dan beter naar voren. Je kunt de kleur ook aanpassen in het tabblad Kleur. In dit tabblad verander je niet alle kleuren in je foto, maar kun je heel specifiek per kleur aangeven wat jij liever anders ziet.

Wij vinden onze foto zo eigenlijk wel goed. Maar om een iets warmere uitstraling aan onze foto mee te geven, hebben we de Verzadiging op +10 gezet.

Details

Nog een paar laatste bewerkingen en onze foto is klaar. Eerst gaan we onze foto nog iets verscherpen. Dat doen we in het tabblad Details, bij het schuifje Hoeveelheid. Beweeg het schuifje naar rechts om scherpte aan je foto toe te voegen. Maar doe dit niet teveel! Je zult het snel genoeg merken, want heb je teveel scherpte aan je foto toegevoegd, dan krijgt deze een korrelig uiterlijk. Om te controleren of je foto precies scherp genoeg is en er natuurlijk uitziet, bekijk je ’m op 100%.

Ook in het tabblad Details zorgt gebruik van de Alt-toets voor een extraatje. Je kunt dan namelijk de scherpte wat selectiever toepassen. Nadat je de volledige foto verscherpt hebt, druk je op de Alt-toets. Je krijgt nu een wit vlak te zien. Trek je de schuif langzaam naar rechts, dan zie je het vlak steeds zwarter worden. De witte gebieden worden extra verscherpt, de zwarte delen niet.

Via het vergrootglas bij Details kun je goed zien hoeveel scherpte je kunt toepassen voordat het te veel wordt.

Druk je op Alt terwijl in het tabblad Details aan het werk bent, dan kun je preciezer aangeven wat scherp moet worden.

Ruis

In het tabblad Details vind je ook de mogelijkheid om ruis te verwijderen. Heb je geen last van ruis, dan hoef je hier natuurlijk niets mee te doen. Verwijder de aanwezige ruis wel met mate. Doe je dat te grof, dan gaan ook de details in je foto verloren. Je hebt in dat geval te veel ruisreductie toegepast.

Eindresultaat

Nu we alle bewerkingen op onze foto toegepast hebben, is dit ons eindresultaat geworden; een ware transformatie. De foto staat nu mooi recht en de compositie is sterk verbeterd door het bijsnijden van de foto. De kleuren zijn natuurlijker gemaakt en de overbelichting in het staalwol is weggehaald.

Door middel van een aantal kleine bewerkingen kun je dus een groots resultaat bereiken!

Het eindresultaat.

Dit artikel komt uit de volledige Cursus Licht in het Donker in Zoom Academy. Hierin leer je alles over het fotograferen bij weinig licht en nog veel meer!

Nabewerken is veel oefenen, geduld uitoefenen en het juiste gevoel krijgen. Naar verloop van tijd leer je wat elk schuifje doet en creëer je een eigen stijl in nabewerken. Het is vooral belangrijk om niet op te geven en om op ontdekking te gaan binnen je nabewerkingsprogramma.

Zoom Academy

Dit artikel komt uit de volledige Cursus Licht in het Donker in Zoom Academy. Hierin leer je te fotograferen bij weinig licht en nog veel meer!

Zo leer je onder andere:

Alles over de benodigde apparatuur
Het fotograferen in de avonduurtjes in steden
Hoe je de sterren in de nacht kunt vastleggen
Nog veel meer over het blauwe uur en lightpainting

Bekijk hier de volledige Cursus Licht in het Donker.

Lightpainting gefotografeerd? Zo bewerk je je foto's in Lightroom

Gerelateerde artikelen

Tips om kikkers en padden te fotograferen

Tips voor het fotograferen van jonge dieren

Doe mee met de Fotowedstrijd 'Met oog voor de wereld ' en win een Djoser reischeque van €1500,- .

Bezoek de World Press Photo tentoonstelling

Tips voor een goede workflow in Lightroom

Review - Samsung Galaxy S24 Ultra

Viltrox AF 56mm F1.7 XF/Z

Inspiratie - Fotograferen in een stadspark

Tips - Je eigen daglichtstudio in huis

Fotografie locaties - Het Verenigd Koninkrijk