Tips voor het fotograferen van een newborn

26 januari 2024 10:11
redactiezoomnl

Bij het fotograferen van een newborn is niet alleen je fotografietechniek belangrijk, maar ook de manier waarop je met het kindje omgaat. We krijgen tips van Patricia van den Boogaart.

Dit artikel komt uit de volledige Cursus Fotografeer Baby & Kind in Zoom Academy. Hierin leer je alles over het vastleggen van deze kleine, maar lastige modellen en nog veel meer.

Elke baby heeft een eigen karakter. Aan jou de taak om dat zo mooi mogelijk op de foto te zetten. Hoe doe je dat?

Kindje vastleggen

Slapend of wakker?

Op veel newborn-foto’s zie je een slapend kindje. Dat levert veel mooi beeld op, maar je zou ook eens kunnen overwegen om een wakkere foto te maken. Patricia laat met haar werk zien dat dat heel goed kan. Sterker nog: haar klanten boeken haar juist om haar wakkere babyfoto’s.

“Ik ben afgestapt van het Amerikaanse idee van veel accessoires en slapende kindjes. Ik vind het veel leuker om echt het karakter van de baby vast te leggen.” Daarvoor heeft Patricia wat goede tips. “Het belangrijkste vind ik dat ik een kindje heel snel leer kennen zodat ik weet wat voor type het is en wat wel en niet bij het kindje werkt. Ik probeer aan te voelen of het kindje relaxt in mijn arm is of een beetje blijft vechten. Als dat zo is, weet je dat hij niet snel de controle los wil laten. Ik pak het kindje dan in mijn armen en geef hem een beetje tegendruk. Zo vertel ik dat ik weet wat ik doe en het kindje de controle los kan laten. Soms helpt het ook om het kindje in te wikkelen en alvast op de bean bag te leggen.”

Tegen de tijd dat een baby’tje wakker begint te worden, kun je het geluk hebben dat ze dan juist veel gaan bewegen. Hier verwachtte ik al dat het kindje zou gaan bewegen en dus had ik al mijn instellingen gereed. Ik kies dan een snelle sluitertijd en fotografeer de bewegingen in serietjes. Zo krijg je de hele aanloop van een beweging in beeld. Ik blijf zeker door fotograferen tot de beweging helemaal weg is.

Patricia van den Bogaart
Canon 5D III · ISO 200 · F 4 · 1/250 SEC · 50 MM

Wiegen

Wat een baby ook rustig maakt, is wiegen. Niet van boven naar onder maar van links naar rechts, legt Patricia uit. “Ik beweeg ze van het licht naar het donker: de oogjes willen zich dan focussen naar het licht en omdat ik ze steeds van het licht draai, worden hun ogen zwaar en vallen ze in slaap.”

“Tot slot zorg ik dat ik het hoofdje van de baby aan de andere kant van mijn hart houd zodat mijn hartslag ze niet uit hun slaap haalt. Zeker als je net begint en je nog wat gestrest bent, is dat handig.”

Tegenvallers

“Mijn grootste tip is: start een sessie zonder verwachtingen. Dan kan er ook niks tegenvallen. Ik kan zelf heel goed de verwachtingen van ouders managen: de baby is leidend in wat ik wil maken. Soms lukt het niet, dan mogen de ouders natuurlijk altijd kosteloos terugkomen. Als je zonder verwachtingen een sessie start, lukt deze altijd. Focus je je namelijk op één pose en lukt die niet lekker, dan heb je sneller een teleurgesteld gevoel en zie je misschien de andere mooie dingen niet meer. Wanneer je niks verwacht, ben je blij met alle foto’s die mooi zijn en de sfeer weergeven.”

Fotografie-techniek

Licht

Patricia fotografeert zelden bij mensen thuis, want de lichtomstandigheden in haar studio zijn optimaal. Goed licht is een goede foto, is haar motto. Wat is optimaal licht bij newborn-fotografie? “Kies het licht dat past bij je stijl. Het is dus fijn als je al weet wat je wilt maken. Ik zeg altijd: mijn foto begint in m’n hoofd, niet tijdens de sessie en zeker niet op de computer. Zelf houd ik van diepere schaduwen en highlights voor een licht dramatisch effect. Het liefst werk ik met licht dat tot de grond komt, zodat ik vlak naast het licht kan werken.”

De lichtrichting is bij newborns heel bepalend. 80% van Patricia’s werk is geschoten met ‘back light’, licht vanaf achter dus, maar dat is een kwestie van smaak en stijl. Natuurlijk kun je ook andere belichtingen kiezen. “Waar je in elk geval voor moet oppassen is het licht van de voetjes naar de neus laten lopen, dan krijg je namelijk een zaklampeffect.”

Ook zorgt Patricia dat haar licht niet te vlak is. “Een baby’tje heeft met zijn ronde hoofdje en een neusje als een dopje nog weinig vormen. Je hebt dus wel wat schaduwen nodig om vorm en dieptewerking te krijgen. Hoe vlakker je belicht, hoe vlakker de baby er op de foto uitziet.”

Flitsen 

Een veel gestelde vraag is: mag je flitsen bij newborns? “Dat kan best, als je bewust fotografeert”, tipt Patricia. Zolang je niet continu door fotografeert, maar de rust neemt om je foto te maken, raakt een baby niet overprikkeld. “Daarnaast geeft werken met flitslicht je als fotograaf rust, omdat je licht continu gelijk is. Je hebt dus geen zorgen of het daglicht waarmee je werkt voldoende is.”

“Werken met flits heeft voor mij dezelfde techniek als met daglicht. Ik zorg dat mijn lamp laag naast de bean bag staat zodat het licht zich mooi van boven naar beneden over de baby kan wikkelen.” Het voordeel van met flitslicht werken, merk je ook goed als je in een donkere studio hebt met maar één vierkante meter licht fotografeert. “Je creëert dan een geborgen sfeer waarvan kindjes sneller rustig worden.”

Standpunt

Patricia heeft geen vast standpunt, ze loopt heel veel om het kindje heen. “Mijn variatie zit juist in mijn standpunt. Ik hoef de baby dan niet zoveel van pose te wisselen en kan hem lekker met rust laten. Door van boven, onder, rechts en links te fotograferen, krijg ik meer dan genoeg variatie. Ook draai en kantel ik veel met mijn camera.”

Hier is zacht licht gebruikt. Door het licht zacht te filteren en niet alleen op de highlights te belichten maar op het gehele beeld, kun je met tegenlicht een mooi zacht effect creëren. Dat benadrukt de rust in de foto en geeft tegelijkertijd meer dynamiek. Hier heb ik het standpunt zo gekozen dar er net wat licht op het gezichtje zichtbaar is, in plaats van alleen een silhouet te creëren; dit geeft net wat meer zachtheid in je foto.

Patricia van den Bogaart
Canon 5D III · ISO 640 · F 4 · 1/500 SEC · 50 MM
Ook bij zacht licht heb je met schaduwen te maken. Door het licht zacht te filteren, creëer je een gradatie van highlight naar schaduw toe met zachte overgangen. Zorg je hierbij dat het kindje dicht bij de lichtbron licht en je de lichtbron diffuus maakt, dan zal het licht als het ware om de baby heen wikkelen, maar wel zachte schaduwen over het gezichtje geven.

Door in dit beeld mijn eigen standpunt een klein beetje hoger te brengen, over de baby heen, krijg ik een intiem beeld, omdat je meer in het gezichtje kijkt in plaats van er vlak op. Zou je je standpunt iets directer in het gezichtje brengen, dan zou de vlinderschaduw onder het neusje beter zichtbaar worden.

Patricia van den Bogaart
Canon 5D III · ISO 640 · F 4 · 1/2500 SEC · 50 MM
Hier zie je duidelijk hoe je het licht kunt filteren voor een zachte schaduw. Je ziet ook hoe dicht de baby bij de lichtbron geplaatst is. In dit geval heb ik gekozen voor een dubbele laag vitrage vanwege het harde licht wat er binnenkwam. Zelf geef ik de voorkeur aan licht wat meer op het zuiden gericht is, zodat ik zelf kan bepalen hoe zacht of contrastrijk ik het wil hebben. Met licht puur uit het noorden ben ik meer gebonden aan licht wat van zichzelf al zacht is: om dan te werken met meer diepte, contrast en schaduw wordt al een stuk lastiger.

Patricia van den Bogaart
Canon 5D III · ISO 640 · F 4 · 1/2500 SEC · 50 MM

Basis-instellingen?

Wanneer we Patricia vragen of er bepaalde camera-instellingen zijn die je als ‘basis’ kunt gebruiken, denkt ze van niet. “Tenminste, als je met daglicht werkt. Dat doe ik veel en omdat daglicht altijd anders is, zijn mijn instellingen dat ook.” Dat betekent dat je dan wel de manuele functie van je camera goed onder de knie moet hebben en het belichten goed moet snappen.

“Er is een aantal dingen waar je in je instellingen op kan letten. Zo kun je bijvoorbeeld je diafragma een beetje knijpen, zodat je de baby blijft zien als je het beeld uitvergroot.” Patricia zit meestal tussen de F 3,2 en F 4, dus niet op het kleinst mogelijke diafragma van haar objectieven.

“Als ik macro-foto’s maak van de newborns, gebruik ik het liefst een macrolens. Eventueel kun je ook tussenringen gebruiken. Bij macro is het diafragma dat je kiest heel erg belangrijk. Als je wimpertjes op F 2,8 fotografeert, heb je te weinig detail over voor een goede focus op wat je in beeld wil brengen. Ik zou daarom bij dit soort foto’s niet buiten een marge van F 5,6 tot F 11 gaan zitten.”

Een voorbeeld van hard licht. In dit beeld zie je dat de lichtrichting wel klopt. Maar doordat er nagenoeg niet gefilterd is, krijg je een heel harde slagschaduw, die we hier gemarkeerd hebben. Ook bestaat de kans dat je highlights behoorlijk aanwezig zullen zijn, tot uitbijten aan toe. En je schaduwpartij kan daardoor dichtlopen. Met dit type licht zie je ook iedere kreukel in je achtergrond. Ook pukkeltjes etc. zullen meer geaccentueerd worden.

Patricia van den Bogaart
Canon 5D III · ISO 640 · F 4 · 1/1250 SEC · 50 MM
De lichtrichting is hier vanaf de verkeerde kant over de baby heen. Doordat het licht van onderaf komt, krijg je in het gezichtje het effect van een zaklamp. Daarnaast wordt je oog naar het lichtste deel in de foto getrokken waardoor alle aandacht aan de onderzijde van de baby komt te liggen bij de voetjes.

Patricia van den Bogaart
Canon 5D III · ISO 1250 · F 4 · 1/320 SEC · 50 MM

Brandpunt

Patricia werkt met een Canon 5D III en gebruikt een 50mm- of 100mm-lens. Voor macro-foto’s neemt ze die de 100mm-lens, waarbij je met een groter brandpunt net wat meer diepte in je beeld krijgt. “Het 50mm-objectief gebruik ik omdat die het meest overeenkomt met de blik van onze ogen. Je krijgt geen rare vervormingen of compressie in je beelden.”

Veel fotografen werken ook met een 35mm-lens, dat is een kwestie van smaak. Persoonlijk vindt Patricia een 35mm-objectief geen fijne keuze met een fullframe-camera. “Ik vind het beeld dan snel te plat worden. Maar als je met een crop-camera werkt (dat zijn de meeste instapmodellen), dan gaat het wel prima. Door de cropfactor trekt je beeld namelijk vanzelf bij: daarbij fotografeer je dan effectief bijna met een 50mm-lens.”

Sluitertijd

Hoewel je sluitertijd afhankelijk is van je vaste hand en je belichting, adviseert Patricia bij newborns een sluitertijd van 1/80 tot 1/250 seconde te nemen. “Als een baby wakker is en beweegt, heb ik wel een wat snellere sluitertijd nodig: 1/250 of als het moet nog wat hoger. Ik gooi dan liever mijn iso-waarde omhoog dan dat ik mijn diafragma aanpas. Met een fullframe kun je trouwens best een wat hogere iso gebruiken. Ik let dan wel goed op de verdere belichting, want zelf hou ik er niet zo van om achteraf in de nabewerking het licht op te moeten trekken.”

Witbalans

“Mijn witbalans stel ik altijd handmatig in via de Kelvin-waarde. Zo heb ik meer controle over de kleuren in mijn beeld en over met name de huidstinten. Je kunt daarvoor met een grijskaart werken. Die leg je op de plek waar je normaal gesproken belicht. Vervolgens maak je hier een foto van. Afhankelijk van het resultaat kun je koeler, neutraler of warmer gaan schieten. Met een beetje ervaring lukt dat ook op het oog.”

Zelf houdt Patricia ook rekening met de dekentjes die ze gebruikt. Dekentjes hebben vaak een koele of warme ondertoon en dat geldt ook voor de huid van de baby’s, legt Patricia uit. “Heeft de huid een koele ondertoon, kies dan een dekentje met een warme ondertoon. Zo voorkom je dat het magenta in het huidje naar voren komt en je geen roze babytje krijgt.” Een andere tip voor als je op wit wilt werken: gebruik geen spierwit maar off-white. Baby’s hebben een roze huidje en door het hele witte wordt deze zuurstokroze op de foto.’

Doordat het licht in de verkeerde hoek valt, is het gezichtje van de baby donker en valt het bijna weg in de schaduw. Het meeste licht komt op de wikkeldoek te liggen, waardoor hier je oog naartoe getrokken wordt. Ook het armpje van de baby trekt veel aandacht, waardoor het gezichtje nog meer wegvalt.

Patricia van den Bogaart
Canon 5D III · ISO 1600 · F 4 · 1/250 SEC · 50 MM
Het probleem uit het vorige voorbeeld is hier opgelost, door het gezichtje van de baby naar het licht toe te draaien.

Patricia van den Bogaart
Canon 5D III · ISO 1600 · F 4 · 1/250 SEC · 50 MM
In deze foto zie je dat het licht vanuit de verkeerde hoek valt: het armpje onder de baby krijgt het meeste licht en het gezichtje valt in de schaduw. Je oog gaat direct naar het armpje toe, maar dat is niet het hoofdonderwerp van de foto.

Patricia van den Bogaart
Canon 5D III · ISO 1600 · F 4 · 1/400 SEC · 50 MM
Bij deze foto is het licht wel vloeiend over het voorhoofd heen naar beneden toe, wat een spel van licht en schaduw geeft. Zo krijgt de baby mooi vorm en krijg je een mooie diepte. Door het licht meer in een hoek van 45 graden te laten lopen, creëer je een mooie vloeiende lijn over de baby heen.

Patricia van den Bogaart
Canon 5D III · ISO 1600 · F 4 · 1/640 SEC · 50 MM

Meer foto's

Met gezinsleden

Ouders willen vaak graag samen met hun kindje op de foto, en misschien ook wat foto’s met de newborn en broertjes en zusjes. Dat vraagt wel wat van jou als fotograaf.

Een klein baby’tje luistert nog niet, maar kan wel op een manier ‘doen wat je wilt’. Peuters en kleuters luisteren vaak wat minder goed. Precies om die reden gaat Patricia mee in de flow van het oudste kindje. “Natuurlijk houd ik wel de regie in handen zodat het altijd veilig blijft voor het baby’tje. Overigens benadruk ik bij de oudere kinderen liever niet dat ze nu op de foto gaan en op een bepaalde manier moeten kijken. Dan wordt het al snel te spannend of te geforceerd. Ik geef ze andere opdrachtjes waarmee ik de juiste blikken oproep.”

“Zo zet ik een tweejarig springertje op de knietjes naast de bean bag en zeg ik: ‘Kijk, er zit een klein kaboutertje op zijn neus.’ Dat levert vaak een verliefde blik op. Die blik met tegenlicht vastleggen, is prachtig. Een andere tip is om de teentjes van de baby te laten tellen … zo’n grote vinger op de kleine teentjes geeft een heel schattig effect.”

Voor mij zijn dit de tussenmomentjes bij shoots met oudere kindjes erbij. Die momenten kunnen een gevoel van connectie overbrengen. Ik laat ze dan zachtjes de teentjes tellen en maak er een rustig spelletje van, zodat ze dit nog een paar keer herhalen en ik de beste momenten eruit kan halen. Zelf houd ik ervan om meer te laten zien dan alleen een ‘standaard’ foto met beide gezichtjes in beeld. Dit soort momenten vertellen voor mij het verhaal.

Patricia van den Bogaart
Canon 5D III · ISO 3200 · F 5,6 · 1/125 SEC · 50 MM

Samen met ouders

Ook met ouders spreekt Patricia zoveel mogelijk in hun taal. “Ik zoek de natuurlijke beweging van ouders op, zoals het kindje vasthouden alsof het een boertje moet laten. Die taal begrijpen ze inmiddels. Geen gekunstelde houdingen, maar gewoon dichtbij en natuurlijk.” Vaak gebruikt Patricia haar telelens van 70-200 mm als ze ouders met hun kindje fotografeert. “Je kunt dan van een wat grotere afstand fotograferen zodat de ouders in hun eigen ‘space’ kunnen blijven en kunnen wegzinken in hun emotie. Wil ik een glimlach, dan knoop ik een praatje aan.”

Een gouden tip voor de meest gevoelige foto? “Vraag of ze willen terugdenken aan de eerste keer dat ze hun kindje zagen, dat levert gegarandeerd een prachtige foto op!”

Bij dit soort foto’s wil ik de emotie voelbaar maken. Ik begeleid ouders dan ook altijd naar die emotie toe. Ik spreek hun taal vraag ik of ze het kindje zo bij zich willen houden dat ze met hun hoofd makkelijk ‘in kunnen leunen’ om contact te maken met hun kindje. Ik neem dan afstand en werk met mijn telelens 70-200, zodat ik niet in hun persoonlijk ruimte hoef te zijn. Bij dit soort foto’s vraag ik ook om terug te denken aan het moment dat ze het kindje voor het eerst zagen.

Patricia van den Bogaart
Canon 5D III · ISO 200 · F 4 · 1/320 SEC · 50 MM

Nabewerking

In Photohop of een ander bewerkingsprogramma kun je natuurlijk alle kanten op. Zelf houdt Patricia het simpel. “Dat is natuurlijk geen must want iedere stijl vraagt een eigen aanpak. Zelf retoucheer ik wel de pukkeltjes en verzacht ik de ooievaartsbeetjes. Die laatste haal ik niet helemaal weg, want ze horen er ook gewoon bij.”

“Ik fotografeer bij voorbaat iets te warm in de witbalans zodat ik in Lightroom iets van verzadiging uit het oranje kanaal kan halen. Mijn doel is dan meestal tussen de -25 en -35. Zo heb ik door de warmere ondertoon wel de romigheid van de huidtinten, maar niet de felheid van de kleuren.”

Zoom Academy

Dit artikel komt uit de volledige Cursus Fotografeer Baby & Kind in Zoom Academy. Hierin leer je alles over het vastleggen van deze kleine, maar lastige modellen en nog veel meer.

Zo leer je onder andere:

  • Alles over het fotograferen van een newborn
  • De momenten in het eerste levensjaar die moeten worden vastgelegd
  • Hoe je zowel buiten als in de studio aan de slag gaat
  • Manieren om foto’s van kinderen te bewerken

Bekijk hier de volledige Cursus Fotografeer Baby & Kind.