Het is herfst! Zo fotografeer je de kleurenpracht op zijn best

24 september 2022 08:20
redactiezoomnl

De herfst is allereerst natuurlijk het seizoen van de fraaie, warme kleuren. Alle loofbomen verkleuren op een ander moment en in een andere tint. Zo tegen eind oktober is het palet aan kleuren optimaal aanwezig, alle soorten bomen hebben dan nog wel iets van blad in hun kruinen.

Dit artikel komt uit de volledige Online Cursus Fotograferen in de Herfst in Zoom Academy. Hierin leer je alles over het fotograferen met laag licht en alle mooie herfsttinten.

De astronomische herfst start weliswaar op 21 september, maar de eerste herfstkleuren laten dan nog even op zich wachten. Die prachtig gele, rode en bruine tinten vertonen zich pas na de eerste echt koude nachten.

Wacht niet te lang met ervan profiteren, want met de verkeerde weersomstandigheden kan al het blad in enkele dagen volledig gevallen zijn. Berken kleuren felgeel, beuken vol oranje, esdoorns prachtig rood en eiken mooi bruin. De kleuren komen zoals altijd het best tot hun recht als je gebruikmaakt van een polarisatiefilter. De herfstperiode is vaak nat en al dat vocht reflecteert zoveel licht dat al die volle kleuren nog maar flets op de foto komen.

Polarisatiefilter gebruiken

Een polarisatiefilter bevordert namelijk kleurtinten en kleurcontrasten. Op die manier kun je de kleuren extra in de verf zetten. Bovendien vermindert zo’n filter de reflectie: zowel van het wateroppervlak als van natte, vochtige bladeren. Hierdoor komen de kleuren nog beter tot hun recht. Eigenlijk kunnen we wel zeggen dat je polarisatiefilter standaard op je objectief zit wanneer je in het najaar de natuur intrekt. Bedenk wel dat zo’n filter ongeveer anderhalve stop licht tegenhoudt en de sluitertijd dus langer wordt. Een goed statief blijkt ook nu onontbeerlijk.

Op zoek naar contrasten

Je kunt op zoek gaan naar een bos vol gelijk gekleurde bomen en het beeld vullen met heel veel van hetzelfde. Of zoek een eenzame berk op de heide zodat de gele kleuren juist extra mooi loskomen van de verder wat kleurloze omgeving. Of probeer in een kleurrijke omgeving de vreemde eend in de bijt te vinden. Een krentenboompje tussen de berken, een beuk tussen de dennen of die ene boom die nog gekleurd blad draagt tussen verder kale bomen.

Het contrast dat je zo creëert, maakt je foto interessant. Het hoeven ook niet altijd grote en indrukwekkende bomen te zijn die als onderwerp van je foto moeten dienen. Kijk ook eens naar het kleine. Aan je voeten kan een met herfstbladeren gevuld bospad net zo’n mooi onderwerp zijn. Zoek ook hier naar een blad met een afwijkende kleur of vorm op een grotere stapel. Of zoek felgekleurde bladeren die op een duister water drijven. Mossen aan de rand van vennen kennen hun eigen miniatuurherfst, en ook veel grassen worden mooi oranje in deze periode.

Eenvoudig contrast uit de natuur.

Ingrid Heuts (ingske)
Exif onbekend

Kleurrijke reflecties

Tijdens de herfst loont het ook om op zoek te gaan naar water omgeven door bomen en struiken, want bij windstil weer komen de prachtige kleuren niet alleen terug in het landschap, maar reflecteren ze ook in het wateroppervlak.

In Nederland vind je veel water: vijvers, vennen en kanalen zijn de ideale startplaats. Let erop dat de waterpartijen niet te uitgestrekt zijn, want dan staan de bomen vaak te ver en verdwijnen ze in het landschap. Meestal start je met het fotograferen van weidse beelden en ga je naarmate het licht harder wordt op zoek naar details in en langs de waterkant. Focus ook eens alleen op de reflecties en laat een omgekeerde wereld of een schakering van kleuren zien. In het water vind je vaak hoopjes afgevallen bladeren die kleurrijke en abstracte beelden opleveren.

In de herfst wil het weleens regenen, maar dat hoeft niet altijd een nadeel te zijn. Herfstkleuren zijn na een regenbui vaak intenser. Bovendien ontstaan regenplassen. Ook daarin ontstaan reflecties en hopen herfstblaadjes zich op. Je kunt zo’n kleurrijk plasje gebruiken om de voorgrond op te vullen en het beeld diepte te geven of om meer in close-up fotograferen. De regendruppels die naar beneden vallen, geven het beeld iets aparts.

Prachtige reflecties in het Leuvenumse bos.

Cor van der Waal (fotografiecor)
Sony A7 III · ISO 50 · F onbekend · 4 SEC · MM onbekend

De stad in

Wie over de herfst spreekt denkt onmiddellijk aan het bos, maar ook in de stad is er van alles te beleven. Langs de talrijke kanalen en waterwegen die de Nederlandse steden doorkruisen, staan tal van kleurrijke bomen. Gecombineerd met de bonte kleuren van de stad leiden ze tot levendige beelden. Fotografeer niet alleen het overzicht, maar zoek opnieuw naar details in en langs de grachten. Combineer bijvoorbeeld de kleurrijke reflecties in het water met de al even fleurige bootjes die zorgvuldig langs de kade zijn gepositioneerd.

Kleurencombinaties

Om de kleuren in een foto optimaal tot hun recht te laten komen, is het belangrijk om te begrijpen hoe ons menselijk brein kleuren interpreteert en hoe het kleurenspectrum in elkaar zit. Het kleurenspectrum wordt opgebouwd uit de primaire kleuren: rood, groen en blauw. Door het vermengen van deze kleuren ontstaan secundaire kleuren zoals geel, groen, violet en variaties daarop.

Kleuren die tegenover elkaar staan in het spectrum noemen we complementaire kleuren, zoals blauw/oranje en rood/groen. Complementaire kleuren versterken elkaar en maken het beeld krachtiger, terwijl kleuren die naast elkaar liggen zorgen voor harmonie. Deze kennis kun je ook toepassen wanneer je herfstkleuren fotografeert. Zo zullen oranje beuken onder een blauwe hemel of een rode gekleurde Amerikaanse eik in een groen landschap tot krachtige kleurcombinaties leiden, omdat dit complementaire kleuren zijn. Blauw en groen of geel en oranje staan naast elkaar in het kleurenspectrum en vormen een evenwichtig geheel dat tot veel rustigere beelden leidt.

Zoom Academy

Dit artikel komt uit de volledige Online Cursus Fotograferen in de Herfst in Zoom Academy. Hierin leer je alles over het fotograferen met laag licht en nog veel meer!

Zo leer je onder andere:

  • Te profiteren van alle mooie kleuren van de herfst
  • De ideale instellingen voor landschap- en bosfotografie
  • Hoe je wilde dieren fotografeert
  • Rekening te houden met het herfstweer

Bekijk hier de volledige Online Cursus Fotograferen in de Herfst.